'Respect' wordt pas belangrijk als een gezagsdrager het woord uitspreekt
'Respect'. In dit tijdsgewricht ligt het op ieders lippen. Eind 2012 wordt een voetbalvader in elkaar getrapt door 'zijn' voetbalzonen. Zij betoonden hem geen enkel respect. Wanneer dat woord dan toch gewicht krijgt? Blijkbaar gebeurt dat pas als gezagsdragers het in de mond nemen.
“Zonder respect, geen voetbal” is sinds kort de leus op spandoeken, polsbandjes, billboards, in blogs, tweets, Facebookposts en op posters van de Nederlandse voetbalbond. De mediakit van de bond legt uit: “Respect is meer dan een woord!” Wat het woord betekent, weten we wel, maar welke lading heeft het?
De roep om respect wordt luider en klinkt nu overal. Internationale media, maar ook praatgroepen in amateurvoetbalkantines, nemen het woord in de mond. Uiteindelijk zien we het woord vertaald in de zwarte rouwbanden die de voetballers van de eredivisie dragen tijdens hun voetbalwedstrijd. Er klinkt een minuut stilte. Dit is zwart drama.
‘Uit zijn verband gerukt’, vond bondscoach Rinus Michels toen men hem destijds vroeg naar zijn “Voetbal is oorlog”. ‘Ben ik twintig jaar ten onrechte mee achtervolgd.’’ Michels geuzennaam is afkomstig uit het leger: de Generaal. ‘Topvoetbal is zoiets als oorlog. Wie netjes blijft, is verloren.’ Dit citaat is opgetekend in het Algemeen Dagblad van 10 maart 1971. Toch illustreert de historie en reikwijdte van het vermeende gevleugelde woord van de voetbalcoach dat de lading van een woord aan gewicht wint, wanneer gezagsdragers het woord in de mond nemen.
“Excellentie, het respect en het fair play van de ware, schone en eerlijke topsporter”, dat is waar doorgeslagen mensen nog van onder de indruk zijn volgens kroonprins Willem Alexander wanneer de Olympische medaillewinnaars op het paleis worden ontvangen. Hij herneemt hiermee de woorden en Olympische waarden van pedagoog baron De Coubertin. Twee eeuwen geleden al was “respect” een voorwaarde om het beeld, het imago van een nette sporter te schetsen. Opmerkelijk wapenfeit is dat de prins zegt dat “positieve inspiratie het best mogelijke wapen is tegen uitwassen zoals agressie, op en langs de velden.”
Minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten heeft de voetbalcoach nu tot “ambtsdrager” verheven. Het woord “ambtsdrager” moet respect oproepen, ook voor ambulancebroeders en –zusters, leraren, agenten en andere beroepsgroepen m/v die steeds vaker fysiek bedreigd of in elkaar geslagen worden. Een flagrant voorbeeld van de betekenis - lees: het belang - van de lading van een woord. De woordwaarde wordt bepaald door degene die het uitspreekt en de veelvuldigheid waarmee het woord klinkt.
Tussen de twee karakteriseringen van volkssport nummer één – respect en oorlog - ligt 41 jaar. De aanleiding is dezelfde: buitenproportionele en door de volksmond afgekeurde agressie. Het verschil met toen ligt in de lading van het gekozen woord en niet in de betekenis ervan. De lading roept een beeld op, een heel toneelstuk, zelfs een drama of een compleet universum. De lading van een woord als 'respect' is het momentum waarop het woord wordt ingezet, samen met de persoon die het afvuurt. Een explosieve lading soms. Boem. Het liefst zelfs uit de mond van een mens naar wie we allemaal luisteren. Hoe krijg je anders immers gehoor?
Annemarieke Weber is redacteur, journalist en columnist - www.weberschrijft.nl
Reacties
TROUW: gezag in algemeen heeft een probleem
Respect en gezag blijven de gemoederen en de media bezig houden:
http://www.trouw.nl/tr/nl/12884/Werk-Respect/article/detail/3428539/2013...
respect
De crux zit hem wat mij betreft in het hedendaagse misverstand dat respect alleen 'van beneden naar boven' wordt geëist: wanneer gezagsdragers zelf ook weer oprecht respect tonen voor de burgers - als Opstelten bijvoorbeeld zorgt dat bij preventief fouilleren niet alleen maar Marokkaanse jongens de klos zijn, als überhaupt jongeren niet alleen maar als lastig worden beschouwd, als bankdirecteuren weer beseffen dat ze met het geld van echte mensen spelen, als politici visies ontvouwen in plaats van one-liners, als de politie het grondrecht van vrijheid van meningsuiting weer onderwezen krijgt, zodat een demonstrant met een anti-zwartepieten-T-shirt niet meer gearresteerd wordt, als journalisten weer gewoon hun werk kunnen doen zonder door overijverige beveiligers te worden gehinderd - dan krijgt het begrip respect misschien weer wat inhoud terug.
Je wilde een reactie in één zin, Annemarieke, ik heb dus een héél lange gemaakt ;-)
Boeiende bijdrage
Boeiend om te lezen hoe de link wordt gelegd tussen de historische woorden van Michels, in een ander tijdsgewicht, en de huidige roep om respect om de agressie op de sportvelden te beteugelen. Maar nu even terug naar de praktijk op de zaterdagochtenden langs de lijn, waar de wedstrijden nu starten met een plichtmatig rondje langs alle tegenstanders om een handje te geven: zodra het startsignaal heeft geklonken is alles vergeten, het gaat om de drie punten die vallen te behalen...'no matter what...' ... inclusief de overtredingen die daar bij horen en het beschimpen van de scheids. Respect, wat het ook beduidt en wie het ook uitspreekt, is dan alweer vergeten ... alle goede bedoelingen van Opstelten en andere gezapige en half geinteresseerde toeschouwers langs de lijn ten spijt
Inflatie van Respect
Alle reacties tesamen beginnen een mooi tijdsbeeld te vormen van de actuele betekenis en lading van het woord respect. De 68-jarige Rotterdamse aucteur J. A. Deelder: "Respect. Liefde. Iedereen neemt zulke woorden te pas en te onpas in de mond. Maar iedere keer als ze worden genoemd, betekenen ze minder. Ik vind: als het er is, praat je er niet over. Dat is overbodig, want je weet het. Er zijn dingen die onuitgesproken moeten blijven, anders treedt er inflatie op."
Met die inflatoire werking en het verlies aan lading door veelgebruik ben ik het - met o.a. de reacties van Mobron en Zandvliet - roerend eens.
Bron:
interview VPRO-gids, interview Jonathan Maas met Jules Deelder over de Holland Doc-documentaire "Mijn leven als Deelder"
Virtueel respect
Connect with respect, is een actie op internet om kinderen te leren elkaar met respect tegemoet te treden en te behandelen op internet. Zo kun je de werking van het woord op het voetbalveld en bijvoorbeeld op Facebook tegen elkaar afwegen
Respect zit in je hoofd.
Respect zit in je hoofd. Misschien gaat het er gewoon om dat je je netjes gedraagt, juist ook wanneer respect ontbreekt.
respect
Het stuk is interessant omdat blijkt hoe vloeibaar sommige woorden zijn.
Wat is respect? Voor wat en wie moet je met welk doel respect hebben?
Wat heeft ambtsdrager met respect te maken?
Respeeeéct !
Teveel gebruik van een woord leidt natuurlijk weer tot een soort inflatie.
Mijn associatie met respect is nauw verbonden met dat het 'moet worden afgedwongen' wat het alweer een stuk minder vrijblijvend, en minder sympathiek maakt. Belangrijker in een samenleving is denk ik empathie, het vermogen je te kunnen inleven in de situatie van iemand anders. Maar dat wordt in een samenleving waarin we zo graag ons ego torenhoog opblazen en onze autonomie - alleen bij succes natuurlijk - grenzeloos overschatten vaak gezien als iets voor 'watjes'. Jammer, want of je je nu op Jezus Christus, Immanuel Kant of de 'volksmond' (wat gij niet wil dat u geschiedt...) beroept, de echte Gulden Regel is toch dat je iemand anders precies zo behandeld als dat jezelf behandeld zou willen worden.
Het veelvuldige gebruik en de
Het veelvuldige gebruik en de constante verwijzing naar het woord respect veroorzaakt een I'm-not-in-love-effect, naar de zoete hit van 10CC. Als je een woord (of een formulering) maar vaak genoeg gebruikt, zing je het los van zijn betekenis en kun je het een eigen, nieuwe lading geven. En voor je het weet ben je eigenlijk verschrikkelijk in love.
Proof
'The proof of the pudding is the eating', zoals men in Engeland pleegt te zeggen. Ik ben benieuwd of het woord uit de mond van de ambtsdragers de gehoopte gedragsverandering teweeg gaat brengen of dat het de gedragsverandering is van de omgeving van de 'respectlozen'. De impact van dit soort woorden is aan slijtage onderhevig als de betekenis ervan niet diep 'gevoeld' wordt. Vergelijk het gehannes met 'in- en mindervaliden'. Zo'n woord moet doorleefd worden. Leuk dat Weber nog doorgeeft dat de genoemde voetbalclub Gouden Regels heeft opgesteld. Het klinkt als een kansrijke mix van taal en bijbehorend gedrag.
Respect
Interessant stuk. Respect begint denk ik bij een liefdevolle opvoeding, goed onderwijs en een maatschappij waarin kunst mag bestaan. Is mevrouw Weber niet ook de ontwerper van het Vindhek? Dat soort initiatieven lokt respect uit. Eerder dan een respect-gebod.
Goeie column maar na Boem!
Goeie column maar na Boem! moet je stoppen.
respect
Het is boeiend, en tevens mooi verwoord, om te lezen hoe respect meegroeit in zijn tijdgeest. Respect wordt nu individueler ingekleurd, zowel in het geven als in het ontvangen.
Respect
Respect is inderdaad de basis van omgangsvormen. Practice what you preach. Mooi beschreven hoe een woord aan waarde wint.
Ik zal dit artikel
Ik zal dit artikel verspreiden onder mijn collega's. ¨
Respect de basis van iedere samenwerking.
Annemarieke Weber slaat de nagel op de kop.
Spijker op zijn kop
Top geschreven, de verantwoordelijken moeten hun verantwoordelijkheid nemen, in taal en in daad!
respect
Ha! Mooie column!
Respect hoort bij gezag, respectloos bij autoriteit. Gezag wordt toegekend, autoriteit wordt afgedwongen. Een kritische burger is een groot goed! Disciplinering van overheidswege vormt ook een niet te onderschatten gevaar voor onze samenleving... Als echter bij kinderen het onderscheid van jongs af aan door het bijbrengen van de grenzen van de beschaving niet is aangebracht, en daardoor een narcistisch persoon de volwassen wereld betreedt ( ''mijn koning kraait , desnoods met geweld"), dan is de beer los. De impulsieve behoeftebevreding in combinatie met de op de loer liggende narcistische krenking vormen een explosief geheel. Sommigen moeten tot 10 tellen, anderen tot 100... Of dat nog te leren is? Soms helpt vrouw en kinderen, kortom verantwoordelijkheid en een gezinnetje, maar ook daar komt door de individualisering tout court de klad is, dus....?
Kortom, ik las een inspirerende column!
Eindelijk iemand die aandacht
Eindelijk iemand die aandacht aan dat woord besteedt. Uiteindelijk verhoogt het de communicatie. Voor mij betekent het dat je nooit bevooroordeeld moet zijn tegen wie dan ook.
Een geweldig goed geschreven
Een geweldig goed geschreven column. Qua inhoud is er geen speld tussen te krijgen. Zou door iedereen gelezen moeten worden, al valt te betwijfelen of bij de respectlozen het kwartje valt.
Respect actueel in de media
"Pak je kroost aan" zegt minister Ronald Plasterk in De Telegraaf en bij NOS Nieuwsuur. "Fatsoen moet je doen", memoreert presentator Joost Karhof de slogan (uit 2005) van voormalig premier Jan Peter Balkenende, en hij haalt ook PLATO aan. Directeur van de Opvoedpoli Linda Bijl zegt dat het aanleren van "grenzen en gezag" begint bij de peuters. En zo sluit de actualiteit - ook bij Pauw en Witteman - wederom aan bij de inhoudelijke en maatschappijgerelateerde reacties die de inzenders hieronder geven. Dank daarvoor.
Respect
Wethouder Andrée van Es wil met het begrip hoffelijkheid een lans breken voor beter met elkaar omgaan, moeilijke onderwerpen bespreekbaar maken. Goed idee?
www/amsterdam.nl/hoffelijk
Respect
Respect is iets dat we allemaal willen ontvangen maar soms vergeten te geven om dat we het te weinig ontvangen. Het doorbreken van die cirkel is leiderschap van een wereldburger.
Woordwaarde
"De woordwaarde wordt bepaald door degene die het uitspreekt en de veelvuldigheid waarmee het woord klinkt." Interessant inzicht, zet me aan het denken.
respect
Goede vraag: hoe krijg je gehoor als het om respect gaat? Respect heef voor mij vooral te maken met het hebben van ontzag en het betrachten van zelfbeheersing. Het hiervoor gehoor krijgen kan bevorderd worden door filosofie als verplicht vak in het basis- en voortgezet onderwijs op te nemen.
Respect
Mooie column, weinig aan toe te voegen. Denk dat respect aan de basis van alle communicatie zou moeten liggen.
Respect in ziekenhuis en damesblad
Respect lees en hoor je inderdaad overal, merk ik. Op de balie van het ziekenhuis een bordje/oproep: ""Respect begint bij jezelf"". Ook als oplossing van de puzzel in de Libelle: RESPECT
RESPECT
Nav het stukje van A. Weber.
Respect is een vorm van beschaving en die is soms ver te zoeken.
Respect is twee kanten op maar dat is dan weer lastig in onze IK-wereld.
Maar laten we er zoveel mogelijk over praten.
Misschien dat het uiteindelijk helpt.
Met respectvolle groeten,
Els
===
respekt
Het beter te geven dan te ontvngen, dat geldt zeker voor respekt.
respekt
Respekt is een open oog en een luisterend oor.
Respect
De betekenis van het woord "respect" is inderdaad aan inflatie onderhevig. Respect kun je niet eisen zoals in de internationale rapwereld wordt gedaan en ook niet met harde hand afdwingen of door het invoeren van ambtsdragers zoal Opstelten wilt.
Het blijft toch een kwestie van opvoeding, beleefdheid en beschaving denk ik.
Eerbied vind ik ook een mooi alternatief.
Voetbalclub verheft "respect" tot Gouden Regel
De voetbalclub die genoemd word in de lead, is vandaag in de media met zijn Gouden Regels. Ook respect is daarvan onderdeel.
Vier van De Gouden Regels zijn:
•We schelden en pesten niet.
•We tonen respect aan medespelers en de tegenpartij.
•We accepteren beslissingen van de scheids- en grensrechter.
•Onze ouders moedigen positief aan.
•Onze toeschouwers blijven buiten de lijnen.
Bron: http://nos.nl/artikel/459894-nieuw-sloten-stelt-gouden-regels-op.html
Interessante beschouwing. De
Interessante beschouwing. De lading die er verbonden wordt aan het onbreken van respect maakt het inderdaad een moeilijke term om te gebruiken, en misschien niet de juiste om op aan te sturen als er olie op de golven nodig is.
Respect
Respect aanleren begint al in de opvoeding, dat is van alle tijden en geldt ook voor andere gebieden dan het sportveld.
Respect aanleren begint al in de opvoeding
Pas wanneer opvoeden in onze maatschappij minstens net zo belangrijk als 'buiten de deur geld verdienen' wordt kan er weer worden opgevoed in plaats van opgepast.
imagoschade van een woord
Mooi stuk! Sterke afsluiting waar ik het helemaal mee eens ben.
Daarbij kan de lading van een woord uitgehold raken als het teveel wordt gebruikt. Transparantie is er zo één. Teveel gebruikt. Doet niet veel meer. Een beetje zoals Bohemian Rapsody van Queen. Prachtig maar grijs gedraaid. Het doet me niets meer.
En natuurlijk de verkrachting van een woord, nee van de associatie en interpretatie van een woord. 'Respect' wordt in in sommige jongeren-kringen ook als 'pas op wat je zegt' gepromoot. Dus ook weer: de mond waar het uitrolt, bepaalt de interpretatie van de ontvanger.
Een woord is maar een woord.. Niet dus! Het verandert mee met de tijd, het evolueert, devalueert of explodeert zoals Weber zo mooi beschrijft.
respect actueel
"Het woord respect is wel in hè?!"
Verslaggever op radio 1 Journaal, 10-01-2013
Respect of althans het gebrek
Respect of althans het gebrek eraan, wordt vaak gebruikt als excuus voor wangedrag. Misschien moeten we daarom het woord respect maar niet meer gebruiken.
Respect en gezag
Dat iets pas gezag krijgt als een gezagsdrager het zegt, spreekt vanzelf. De vraag is dan: wie draagt gezag? Mijn zoon van veertien zal meer lading toekennen aan het woord 'respect' als het wordt uitgesproken door Ali B dan wanneer het uit de mond komt van Ivo Opstelten. Met andere woorden: voor hem is Ali de gezagsdager. Wie respect wil van een voetballer, zal eerst diens taal moeten spreken.
Eerbied
Beste Patricia, "Eerbied" is inderdaad een prachtig en betekenisvol woord: gevoel van hoogachting, ontzag volgens Van Dale. "Hoogachting" is samengesteld en daarmee verdubbelt "hoog" de "achting", de achting of het respect. Hoogrespect. Naar omhoog is een goede richting wat mij betreft. Haar of hem "hoog hebben zitten".
De tweede betekenis van Van Dale is "ontzag" wat dan weer familie is van gezag, de gezaghebbers die hooggeacht worden en aan woorden achting kunnen meegeven.
Door jouw reactie en suggestie voor een nieuw woord kunnen we op deze site allemaal genieten van de rijkdom en eindeloze mogelijkheden van onze taal
Tijd voor het inzetten van
Tijd voor het inzetten van een ander woord? Ik ben opgegroeid met het woord eerbied. Dit woord heeft ook een lading, maar er zit voor mij iets van mededogen in en de waarde van een ander zien. Het woord waardering is dan misschien ook wel een mooie vervangen van het voor mij lege woord respect.
Respect en Gezag
Het begrip Respect moet van zijn/haar verheven positie worden gehaald.
Geen klaroen geschal, geen trompet geschetter rondom respect.
Respect is alledaagse praktische noodzaak, smeermiddel voor een normale omgang met elkaar.
In die zin is respect tonen: rekening houden met een ander.
Dit vereist enig inlevingsvermogen. Maar veel hoeft dit niet te zijn.
De wetenschap dat je het zelf graag goed hebt, zou je moeten weerhouden om een ander leed te berokkenen.
Meer niet.
Van een moraal filosoof,
Maria