Wilt u liever geen nieuwe Engelse of Franse woorden in onze taal?

Discussie
Redactie Taalschrift

Eerst even dit: welke Nederlandse woorden komen het meest voor in andere talen? Dit is de top tien (met tussen haakjes het aantal ontlenende talen):

  1. baas (57)
  2. gas, kraan (49)
  3. pomp (48)
  4. pen, bak(je) (47)
  5. pot(je) (46)
  6. pak (45)
  7. sloep (44)
  8. boek, loterij (43)
  9. blok (42)
  10. glas (41)

Geloof het of niet, maar het Nederlands heeft bijna 18.000 woorden uitgeleend aan 138 andere talen in de wereld. Welke woorden dat zijn? In het allereerste uitleenwoordenboek ter wereld somt auteur en deskundige Nicoline van der Sijs ze allemaal op. Ze geeft uitleg over hun bestemming en verklaart hoe ze hun weg naar die andere talen gevonden hebben. Meer hierover leest u in het interview met Nicoline van der Sijs.

Taalschrift wil ook graag weten hoe u denkt over leenwoorden in het Nederlands, woorden dus die het Nederlands direct, onvertaald, heeft overgenomen van andere talen. Ergert u zich wel eens aan Engelse of Franse woorden die we blijkbaar klakkeloos en onvertaald overnemen in onze taal? Wilt u liever dat we die woorden meteen vernederlandsen? De redactie hoort graag uw mening. Dat kan via een reactie op deze pagina, of door het invullen van de enquête op de voorpagina.

Reacties

WELKEE ??

Heeft er iemand nog woorden die het Frans van het Engels heeft overgenomen , maar wel in het Frans wordt uitgesproken

Hartelijk dank

Subtiele aspecten

In het Frans worden Engelse leenwoorden gewoon op zijn Frans uitgesproken, bijvoorbeeld [site]science fiction[/cite], [cite]site web[/cite] en [cite]panel[/cite]. In het Nederlands neemt men helaas ook de Engelse uitspraak over.

Voorbeelden van Nederlandse woorden die steeds minder gebruikt worden:
invoer = input
uitvoer = output
actualisering = update

De internationalisering wordt veelvuldig als excuus aangevoerd voor het gebruik van Engelse woorden. Ik woon in Nederland en daar is het qua taal nog een stuk droeviger gesteld dan in Vlaanderen. In Nederland is er een heuse tsunami van het Engels op universiteiten. Sommige universiteiten zijn al zo ver afgedwaald dat ze een Engelstalige naam voeren. Jaarverslagen van transnationale ondernemingen zijn er meestal alleen in het Engels, dat zie je in geen enkel ander land. Het is ook een gebrek aan trots waar men in Nederland aan lijdt.

Ook heel subtiel is dat mensen in een Nederlandstalige context bijvoorbeeld "Harvard University" schrijven en in een Engelstalige context "Erasmus University". Er wordt met twee maten gemeten.

denk niet dat iemand dit nog

denk niet dat iemand dit nog leest, maar goed. Het Nederlands zal een soort mengeltaal worden sterk lijkend op het Engels. Kijk naar het Fries van nu en zie het Nederlands van morgen. Er is geen beleid, geen kritiek naar leenwoorden wat dan ook. En met de huidige invloed vanuit de Engelstalige wereld, zal er bitter weinig over blijven. Jammer meer niet.

Vreemde woorden in het Nederlands

Op zich heb ik niks tegen leenwoorden en bastaardwoorden.
Maar waarom worden er veel Engelse woorden als juist beschouwd terwijl daar al Nederlandse woorden voor bestaan. Ik vraag me soms af waarom frigo of plezant niet juist is. Onze leerkracht zegt steeds dat er al Nederlandse woorden bestaan voor frigo (koelkast) en plezant (leuk, plezierig). Waarom komen er dan wel dagelijkse woorden bij die rechtstreeks van het Engels komen, of die eventueel 'ver-Nederlandst' worden. Het valt mij op dat 'Vlaamse' woorden wat dat betreft minder snel worden aangenomen dan 'Nederlandse'...
Misschien is daar een andere reden voor, niet zoals de leerkracht zegt, maar ik wil wel eens weten welke reden dat is.

Vreemde woorden in het Nederlands

Beste Dennis. "Bastaardwoorden" zijn leenwoorden. Je bedoelt "vreemde woorden" en bastaardwoorden. Vraag je leraar wat het verschil is. Engelse woorden worden "als juist beschouwd" als heel veel mensen ze gaan gebruiken. In een taal is een woord correct wanneer een meerderheid dat woord gaat gebruiken. Neem het woord "bekritiseren". Dat is een contaminatie van "beoordelen" en "kritiseren". Maar als iedereen die twee woorden mengt, dan wordt dat verkeerde woord "bekritiseren" aanvaard als een correct Nederlands woord. Als dus heel veel mensen Engelse woorden gaan gebruiken ter vervanging van correcte Nederlandse woorden, dan moeten we ons daar bij neerleggen. Waar denk je aan als ik het woord "icoon" zeg, zonder context? Aan een heiligenafbeelding, waarschijnlijk. Dat is waar ik aan zou denken. Dus, waarom zouden we het Engelse woord "icon" door "icoon" moeten vervangen? Of - zoals de Fransen - er een ander woord voor moeten verzinnen ("pictogram")? Je hebt gelijk als je vindt dat er te veel Engelse woorden in onze taal opgenomen worden. Misschien is dat maar tijdelijk. Zoniet, "so be it!"
"Frigo" en "plezant" zijn streekgebonden woorden. Ze worden niet door de meerderheid van de Nederlandssprekenden gebruikt. Daarom zijn ze "niet juist". Engelse woorden worden m.i. niet vernederlandst, behalve werkwoorden. En ik begrijp niet wat je bedoelt als je zegt dat 'Vlaamse' woorden "minder snel worden aangenomen dan 'Nederlandse'". Bedoel je met "Nederlandse" soms "Hollandse"? Hoeveel "Hollandse" woorden worden in België gebruikt? Ook "Vlaamse" woorden ("camion", "uitbater" voor "exploitant") zijn in Nederland doorgedrongen.
Mijn motto is: "Leven en laten leven." Een rok noem ik een rok, geen "skirt", maar jeans noem ik jeans, niet "spijkerbroek". Wat je leraar misschien bedoelde was dat er al woorden bestonden voor "punaise", "portemonnee" of "envelop", zodat we die niet moeten gaan vervangen door "duimspijker", "geldbeugel" of "omslag". In elke "gezonde" taal zijn er leenwoorden. Vergelijk eens het Engels met het Frans: "to arrive"/"arriver", "the law"/"la loi", "a nation"/"une nation", whatever. Ik ben zeker dat je in tien minuten honderd zulke woordparen kunt opschrijven. Is dat toeval? Helemaal niet. Dat zijn Franse woorden die in het Engels opgenomen zijn. Je leraar zal je misschien uitleggen hoe dat komt.
Zoek niet naar een reden. Die is er niet. Waarom ontlenen we tegenwoordig zoveel woorden aan het (Amerikaans) Engels? Omdat het "in" is. Het is een trend. Uit snobisme, vaak. Maar ook uit noodzaak. Zie jezelf al voor een computer zitten en alles is in het Nederlands omgezet. I.p.v. "thumbnail", "quitten", "up/downloaden" staan er Nederlandse equivalenten. Zou je dat niet verwarrend vinden? Ik wel. Mode en noodzaak zijn twee redenen. Maar de voornaamste reden waarom mensen woorden aan andere talen gaan ontlenen weet ik ook niet. Wat maakt het uit? Het Engels bevat meer dan een miljoen woorden, het Frans enkele honderdduizenden (dankzij de Académie française, die leenwoorden zoveel mogelijk weert: een computer heet in het Frans "un ordinateur"). Vind je ook niet dat in een taal die openstaat voor vreemde invloeden en woorden uit andere talen meteen overneemt meer leven zit dan in een taal die hardnekkig vasthoudt aan haar eigen identiteit? En heb je ook al opgemerkt dat het Nederlands in Nederland verder openbloeit, terwijl het in Vlaanderen kapot aan het gaan is?

Leenwoorden, voor of tegen?

Jammer genoeg voor taalpuristen zijn talen geen levensloze materie, maar zijn zij onderhevig aan evoluties. Nederlandstalige boeken van honderd jaar oud komen oubollig over, laat staan dat wij het Middel-Nederlands en het Oud-Nederlands nog in al zijn facetten zouden verstaan. En toch hebben we het over Nederlands. Een taal die niet is bedacht door suffe professoren in een universiteitszaaltje in pakweg Utrecht, maar een taal die vorm heeft gekregen doorheen de tijd, door tendensen, door modes, door de gewone en door de meer verheven man. Deze sprekers van de Nederlandse taal hebben nooit op een figuurlijk eiland geleefd en zijn door handel, migratie en oorlog op andere taalsprekers gestoten, waarop uitwisselingen van woorden en uitdrukkingen plaatsvonden. Uitwisselingen die beide talen verrijkten. Het Nederlands is dus al van in het begin van zijn bestaan beïnvloed geweest en heeft op zijn beurt beïnvloed. Taalpurisme is voor mijn part dus een ideaal van naargeestige dromers (die ik overigens veel succes toewens met het vernederlandsen van 28.000 leenwoorden).

Ontlening is dus een natuurlijk fenomeen dat door een harde hand niet valt tegen te houden. Toch begrijp ik taalpuristen in hun ijver om te voorkomen dat het Nederlands wordt weggespoeld door buitenlandse invloeden, met vandaag het Engels als grootste ‘dreiging’. Engelse leenwoorden bewijzen weldegelijk hun dienst door termen aan te bieden voor zaken waar Nederlandstaligen nog geen benaming voor hebben, maar daar zou het ook zo’n beetje moeten ophouden. Rynn haalde hier eerder al deze uitspraak van Hugo Claus aan: "Ik ben absoluut tegen de puurheid van de taal. Als het iets wezenlijks meebrengt, moet je anglicismen, germanismen en gallicismen meteen cultiveren. Ik geloof niet in het uitgedunde, dat men voorhoudt als het enige Nederlands, ik irriteer me aan de Nederlandse overheersing." “Als het iets wezenlijks meebrengt”, zegt Claus en daarmee slaat hij de nagel op de kop. De ontlening moet een meerwaarde bieden voor het Nederlands. Echter, door onze cultuurbeleving die voornamelijk Anglo-Amerikaans is, worden wij van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat overstelpt met het Engels, waardoor sommige Engelstalige uitdrukkingen te pas en te onpas hun weg naar het Nederlands vinden, waaronder ook uitdrukkingen die geen meerwaarde bieden voor onze eigen taal. Een kwalijke tendens. Zo vermijd ik reality tv-programma’s en commerciële zenders in het algemeen omdat het er overloopt van middelmatige Vlamingen die maar al te zichtbaar genieten van hun moment de gloire en alvast hun showbizzcompetentie trachten te uiten door een taalgebruik dat is doorspekt met Engelse krachttermen. Nederlands is niet langer ‘cool’ genoeg. “Kinderen” wordt “kids”, een verwondering gaat gepaard met “Oh my god!”, een meisje is ‘cute’ en een goedkeurende houding druk je uit met “nice!” Laten we nog maar zwijgen over de bedrijfswereld waarin werkelijk alles, van de CEO tot de floormanager, is verengelst. Bedrijven (tot de kleinste toe) doen hard hun best om zichzelf door ‘image building’ een internationaal en competent imago aan te meten. Strooien maar met die nieuwe etiketten!

Liefhebbers van onze taal moeten zich aldus niet Don Quichot-gewijs vastklampen aan het juiste, aan het ‘zuivere’ Nederlands, maar moeten net datgene omarmen wat de taal verrijkt. Het Nederlands zal immers niet gauw worden verdrongen door een cultuurdominante taal. Wel moeten taalgebruikers erop toezien dat deze leenwoorden onze taal niet verarmen. Daarom ijver ik voor een zachte aanpak (een harde werkt toch averechts) van taalinstanties die liefde moet oproepen voor onze eigen taal en het patserig gebruik van het Engels in een slecht daglicht moet stellen. Vergelijk het met roken. Noch wetten, noch hoge prijzen gaan mensen afschrikken om te roken, wel sociale afwijzing. Laat de Vlaamse bevolking op een subtiele manier beseffen dat het onwillekeurig gebruik van Engels ronduit belachelijk en aanstellerig is. Sensibiliseer wel op een subtiele, ludieke en op een aangename wijze, want als je de bevolking té hard in een richting wil duwen, is er het gevaar dat datgene dat je niet wil net stoer of rebels wordt. Een geslaagde aanpak zal zijn doel niet voorbijschieten.

Leenwoorden, voor of tegen?

Ik ben het met u eens dat "cool", "wow!", "kids", "Oh, my god!" (vooral geslaakt door Astrid Bryan) en andere Engelse woorden en uitdrukkingen in het Nederlands af te keuren zijn. Toch betrap ik mezelf wel eens op het gebruiken van zulke taal. Vroeger zei ik vaak "Shit!" als ik in een onaangename situatie belandde, nu zeg ik "Nice!" (ironisch bedoeld, uiteraard). Er zijn nu eenmaal modewoorden. De meeste zullen weer verdwijnen, andere nemen we gewoon op en over tien jaar denken we er niet meer aan dat die onze taal binnengeslopen zijn.
In feite beaam ik het meeste van wat u zegt. Het is wel "levenloos" (zonder "s"), en je slaat de spijker op de kop (geen "nagel"). U maakt wel een grote fout. U citeert Hugo Claus, die zei dat "je anglicismen, germanismen en gallicismen meteen [moet] cultiveren." Misschien bedoelde Hij het niet zo. Als Vlaming maakte Claus taalfouten, en niet weinig. Ik hoop dat Hij enkel maar leenwoorden uit het Engels (Amerikaans), Duits en Frans bedoelde. Dat is iets heel anders.
Ik weet het niet, maar ik zou erop wedden dat "voorzien" het meest populaire woord is in België op dit ogenblik. "De voorziene voorzieningen zijn voorzien." Als met "voorzieningen" "faciliteiten" bedoeld wordt, is er niks aan de hand. Maar ze zijn niet "voorzien". Dit is een letterlijke vertaling van het Franse "prévu", tweemaal. "Hij verwacht zich aan problemen." Nice! In het Nederlands "verwacht" je iets, in het Frans "on s'attend à" - "men verwacht zich AAN". Hij leeft op een boerderij. OK, als ie niet dood is. Maar wat bedoelt wordt, is dat hij op een boerderij WOONT. Dit is een anglicisme. Al die -ismen samen noemt men "barbarismen". Dit zijn virussen die onze taal aantasten. Het Nederlands zal er niet van sterven als je "Die cute chick daar draagt een groovy skirt" zegt. Het enige wat zo'n uitlating bij mij teweegbrengt is pure walging, maar ook de hoop dat die "punk" (mijn eigen term voor een teenager die zich zo gedraagt en zo praat) ooit zal opgroeien en het nooit meer zal doen. Maar als je (voornamelijk) Frans gaat omzetten in je eigen taal, als je je eigen grammatica en zinsbouw aan het Frans aanpast, dan tast je je eigen taal aan.
Er is niets mis met leenwoorden. Het Nederlands barstte er al van, het Engels des te meer (dank zij 1066). Amerikaanse computerwoorden hebben we echt nodig, omdat iedereen ze op zijn eigen manier vertaalt: welk woord verkiest u, een "icon" (Engels), een "icoon" (Huh?) of een "pictogram" (Double huh)? Draagt u in uw vrije tijd jeans of een "spijkerbroek"? Maar misschien draagt u daarbij een "sweater" in de zomer? Dát is pas iets waar ik me aan stoor: het gebruik van Engelse woorden in een verkeerde betekenis. Maar daar wijd ik een andere bijdrage aan, elders op deze site. (Deze "site"?)

Vlamingen in de ogen van Nederlanders

Ik ben een van die Vlamingen. Nee, ik kijk niet naar realitv v. Maar ik wil graag weten wààr u die ene Vlaming hebt gevonden die 'cute' zegt. En ik vind het bovendien nogal sterk en lichtelijk belachelijk dat u ONS beschuldigt van overmatig gebruik van het Engels, uw landgenoten zijn er anders ook niet vies van. Bovendien gebruiken ze te pas en te onpas Franse woorden die ze niet eens kunnen uitspreken en Duitse waar ze overduidelijk de betekenis niet van kennen, terwijl het Engels van uw landgenoten een échte native de rillingen doet krijgen (dat van mevrouw Smit Kroes op kop). Wat de krachttermen aangaat, daar is ook sprake van die pot en die ketel, als u 't mij vraagt. Kijk eens naar de NL televisie? Juist ja.
Wat de bedrijfswereld betreft, daar geef ik u overschot van gelijk. maar de tijd dat alleen de Nederlanders wisten hoe 't moest in het Nederlands, die ligt al even achter ons. Getuige de lachwekkende fouten met woordgeslachten, helaas ook door mensen die beter zouden moeten weten. Jammer dat u die ook niet gelijk even een veeg uit de pan geeft.

Reactie op het bericht van Anne-Marie

Beste Anne-Marie,
Ik denk dat de heer Leander Bruggeman een opinie heeft geformuleerd vanuit Vlaams standpunt met een flinke dosis zelfkritiek, waarbij ik me trouwens voor een groot deel aansluit. Ik weet niet waarom u de Nederlanders en hun volgens u vermeende mening over Vlamingen hierbij wilt betrekken. De manier waarop u over hun vreemde taalkennis schrijft, is ronduit beledigend en is volgens mij geldig voor de meeste mensen met de meest uiteenlopende nationaliteiten, ook de onze (de uwe, die van de heer Bruggenam en de mijne).
Ik werk als docente Nederlands als vreemde taal al jaren in het buitenland, voornamelijk met Nederlanders, en ik heb nooit last gehad van die slachtofferrol waar Vlamingen zo prat op gaan en waarin ze zich veilig hebben genesteld, omdat Nederlanders zich op taalgebied superieur zouden voelen. Maar ja, clichés zijn moeilijk uit te bannen, vooral als ze dienen om eigen kleinzielige frustraties te verantwoorden.

Een taal, gevormd door beïnvloeding van andere talen

“…Het Nederlands heeft bijna 18 000 woorden uitgeleend aan 138 andere talen in de wereld.”
Door de jaren heen heeft de Nederlandse taal een invloed gehad op andere talen.
Buiten Nederland en België wordt er o.a. in Aruba, Suriname en St. Maarten ook Nederlands gesproken. (http://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands)
Een land, cultuur of taal staat nooit op zichzelf. Er is steeds invloed van buitenaf, maar even goed beïnvloeding van buitenaf.
De Nederlandse taal raakte wereldwijd verspreid door de kolonisatie van Kongo, Suriname, Curaçao,…
De taal van de kolonisten wordt uitgeroepen tot voertaal. Wanneer de kolonies onafhankelijk werden, bleef de plaatselijke bevolking woorden uit de Nederlandse taal gebruiken.
“Vooral in de kolonies hebben we ook woorden nagelaten die dienstig zijn in het bestuur en het onderwijs.” (Nicoline van der Sijs, http://taalschrift.org/editie/75/ze-wilden-onze-potten-en-pannen-en-ze-h...)
Niet enkel kolonisatie is bepalend. Door wereldwijde handel van lokale producten, worden Nederlandstalige termen gebruikt in andere talen.
Een mooi voorbeeld hiervan is het woord ‘zuurzak’ in Curaçao. Eind 18e eeuw werd Curaçao een kolonie van Nederland. De officiële taal werd het Nederlands.
Toch bleef de plaatselijke bevolking Papiaments praten. Deze plaatselijke taal (enkel gesproken op Aruba, Bonaire en Curaçao) is afgeleid van het Portugees.
Ondanks de strijd om hun onafhankelijkheid en erkenning van Papiaments als officiële taal, benoemen ze sommige voorwerpen nog steeds met Nederlandse termen.
De ‘zuurzak’ is een vrucht die in de Nederlandse taal gebruikt werd en de curaçoënaar nam dit begrip over.
Is dit voorval negatief? Neen, dat denk ik niet!
Een taal staat niet op zich. Er is steeds beïnvloeding door cultuur (films, muziek, reizen), economie en handel.
Ik vind het ontlenen van woorden juist een verrijking van de taal.
Voor sommige vreemde woorden bestaan er nu eenmaal geen bondige vertaling of synoniem, dus is het eenvoudiger om dat woord over te nemen.
Hiervoor sluit ik me aan bij de mening van Evelyne Carbonelle: “Een woord als computer vind ik zo universeel, dat het mij haast belachelijk lijkt om zoiets nog te willen vertalen.”
Ontleende woorden hoeven niet vertaald te worden. Door gemeenschappelijke woorden voelen we ons sterker verbonden, ook al spreken we een andere taal. De wereld heeft geen grenzen meer, we worden stilaan één gemeenschap. Waarom fenomenen en voorwerpen die wereldwijd voorkomen vertalen als we het in de ‘vreemde’ taal begrijpen?
Franse en Engelse woorden toevoegen aan onze taal is een meerwaarde.
Het gebruik van vreemde woorden wil toch niet zeggen dat je de Nederlandse woordenschat moet verwaarlozen? Je voegt er enkel iets aan toe.

Leenwoorden in het Nederlands

Hieronder volgt een reactie op het artikel ‘Wilt u liever geen nieuwe Engelse of Franse woorden in onze taal?’. Ik geef in een aantal zinnen mijn mening over het gebruik van leenwoorden in onze taal weer.

Uit de inleiding van het artikel blijkt dat het Nederlands een taal is met betekenis, ondanks de onderdanige taalhouding van velen onder ons. Een Nederlandstalige op vakantie spreekt vrijwel onmiddellijk een andere taal, veelal het Engels of het Frans. Ik ben dan ook blij te horen dat andere talen beïnvloed zijn door het Nederlands, het schept zowaar een gevoel van verbondenheid.

Om te beginnen zie ik leenwoorden in onze Nederlandse taal vooral als een verrijking. Een woord als computer vind ik zo universeel, dat het mij haast belachelijk lijkt om zoiets nog te willen vertalen. De betekenis van het woord computer moeten opzoeken in het woordenboek, lijkt mij onwezenlijk, wereldvreemd. De wereld is een dorp geworden door de toenemende globalisering en met het woord ‘computer’, kunnen we in heel ons dorp terecht.

Daarnaast kan je je ook afvragen: hoe ver ga je daarin, in het weren van leenwoorden? Het is nu eenmaal een bekend fenomeen, dat wij woorden overnemen uit de overheersende taal van dat moment. Mensen komen in contact met elkaar en nemen woorden over, daar is niets mis mee. Het zijn natuurlijke evoluties.

Bovendien kan het ons helpen bij het studeren van vreemde talen. Omdat de link tussen Latijn en Nederlands best nog groot is (cellarium – kelder) lukt het studenten aardig deze klassieke taal onder de knie te krijgen. Wij zijn ook vertrouwd met ‘vreemde klanken’ , bijvoorbeeld bij het woord bureau. Al kan dat bij zwakke spellers voor verwarring zorgen.

Ten slotte wil ik besluiten dat ik het gebruik van leenwoorden in Nederlands vooral als iets positiefs beschouw. Het kan helpen bij het studeren van andere talen, het is een natuurlijke evolutie.

Leenwoorden: to be or not to be?

Het is duidelijk dat onze taal leeft! Niet alleen in België, maar ook in andere landen van de wereld. Een taal bestaat voornamelijk om contacten te leggen met je buren,met mensen uit andere culturen, mensen die een andere taal spreken enzovoort. Door dit fenomeen evolueert onze taal constant. Iedere dag worden er nieuwe woorden gebruikt en overgenomen. Ook uit andere talen zoals het Frans, Duits of Engels… Het is dan toch logisch dat we die woorden in hun oorspronkelijke taal laten staan. Ik vind persoonlijk dat die woorden absoluut geen bedreiging vormen voor onze taal. Integendeel. Het geeft onze taal een extra gevoelswaarde. Hoe belachelijk komt het niet over als je zou zeggen ‘vingergevoel’ in plaats van ‘fingerspitzengefuhl’. Het blijft natuurlijk wel belangrijk dat we het Nederlands blijven onderhouden. We kunnen eventueel aan die leenwoorden onze eigen betekenis geven zonder ze te hoeven vertalen. Maar die leenwoorden mogen in onze taal niet overheersen, anders begint onze taal meer en meer op verzameling van talen te gelijken. Om samen te vatten zou ik zeggen dat we een zeer mooie en variabele taal hebben, met hier en daar een leenwoord, maar zolang we onze taal blijven onderhouden, kunnen we concluderen dat het Nederlands een prachtige taal is.

Hey Digga, alles kits?

Ik schrok me een hoedje toen ik de uitslag van de enquête zag. 36% van de stemmers vindt het vreselijk dat er woorden uit andere talen het Nederlands binnensluipen! Of dat nu opvallend gebeurt of niet. Onlangs zag ik op Facebook een groep die was opgericht door enkele studenten van de Arteveldehogeschool. De opdracht van de studenten is het promoten van het Duitse woord "digga", het betekent hetzelfde als "mate" of "bro" uit het Engels. Ze hebben een Facebookpagina, Twitter, promotiefilmpjes, noem het maar op. Ik merk dat het echt aanslaat, het is een nieuw, aantrekkelijk woord en slaat zeker aan bij de jongeren. Waarom zouden we ons tegen zo'n invloeden kanten? We eten wel Chinees, houden van Italiaanse auto's, gaan "na een overpoortje" nog een pitta halen bij de Turk op de hoek, waarom zouden we dan in godsnaam vreemde woorden willen buitensluiten?
Onze mooie Nederlandse tal evolueert, zoals ze altijd al gedaan heeft, waarom zouden we dat nu moeten stoppen? We leven in een wereld waarin culturen zich mengen met elkaar, het zou jammer zijn om de verrijking voor onze taal die dit met zich meebrengt, te boycotten.

Facebookpagina van Digga: http://www.facebook.com/update_security_info.php?wizard=1#!/EyDigga?sk=wall

We zijn toch niet bang van een paar Engelse woorden?

Na de enquête te hebben ingevuld, wil ik toch ook even hier mijn mening kwijt.

Dat taal evolueert, hoef ik hier hopelijk niet meer uit te leggen. Onze taal groeit en wordt zo groter en rijker aan nieuwe woorden. Toevallig zijn die nieuwe woorden niet altijd neologismen maar gewoonweg leenwoorden. Ik vind dat geen slechte zaak: De tijd dat we voor alles een nieuw Nederlands equivalent moesten uitvinden voor een nieuw woord (uit het Engels of Frans bijvoorbeeld) is al lang voorbij. Ik wil hiermee geen kwaad woord zeggen tegen alle “taalpuristen”, slecht diegene die anglofobie hebben.

Lijden we dan allemaal aan anglofilie omdat we tegenwoordig zonder nadenken een vreemd woord overnemen? Ik denk van niet. Ik zou zelfs beweren dat we kritischer geworden zijn in onze keuze van leenwoorden.

Naast kritischer vind ik ook dat we meer variatie in onze keuze van leenwoorden. Er is geen taal, of het heeft een woord dat we overgenomen hebben in het Nederlands. Engels, Frans, Duits, Spaans, etc., Allemaal bevatten ze woorden die ook bij ons gebruikt worden. Of dat gebruik nu dagelijks of sporadisch is, maakt voor mij allemaal niet zoveel uit. Zolang het woord maar zijn nut heeft in onze taal.

Taal evolueert, en ik vind dat hammergeil. (informatie over ‘hammergeil’ en meer Duitse leenwoorden vind je op http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=HA36UNF8)

leenwoorden

De Nederlandse woordenschat evolueert dagelijks. Niet alleen neologismen maar ook leenwoorden vullen onze woordenschat aan. Deze verschijnselen zijn uiterst interessante fenomenen. Het is belangrijk dit in beschouwing te nemen. Wat doen deze leenwoorden met het Nederlands en de gebruikers van deze taal? Verloedert het Nederlands hierdoor of wordt onze taal hierdoor net verrijkt?
Persoonlijk ben ik er van overtuigd dat leenwoorden het Nederlands kunnen verrijken. De leenwoorden vormen mogelijks een brug voor jongeren om een andere taal efficiënter aan te leren. De leenwoorden kunnen een eerste kennismaking zijn met een nieuwe taal. We moeten echter wel alert blijven. Zo mogen deze leenwoorden het Nederlands niet overheersen.
Jongeren moeten de leenwoorden ook op gepaste momenten weten te gebruiken en niet om het even waar in hun taalgebruik inlassen. Bepaalde woordgroepen die één geheel vormen, mogen geen combinatie worden van leenwoorden en Nederlandse woorden. We merken op dat leenwoorden vooral uit het Engels komen. Misschien zou het meer verrijkend zijn indien er leenwoorden kwamen uit verschillende talen.
Leenwoorden in het Nederlands is een niet te stoppen fenomeen. Het heeft dan ook geen zin hier tegen in te gaan. Veel efficiënter lijkt mij er goed trachten mee om te springen.

Het gebruik van leenwoorden

Het gebruik van leenwoorden is een fenomeen dat niet enkel in het Nederlands, maar in alle wereldtalen voorkomt. Specifiek in het Nederlands vinden we vooral leenwoorden uit het Frans, Engels en Duits terug. Het overnemen van anderstalige woorden is een natuurlijk iets, en zeker geen slechte zaak die taalverarming veroorzaakt. Het bannen van deze leenwoorden door ze te vervangen door Nederlandse woorden kan leiden tot kunstmatig –en soms zelfs belachelijk- taalgebruik. Mayonaise vervangen door in één richting geroerde saus lijkt me verre van een taalverrijking. Talen en culturen beïnvloeden elkaar nu eenmaal en het is onbegonnen werk om daar iets aan te proberen doen. Probeer maar eens een degelijk Nederlands woord te vinden voor computer of televisie. Het spreekt voor zich dat leenwoorden vooral voorkomen voor recente fenomenen en uitvindingen, die overwaaien uit een anderstalig land, maar ook de verschillende Vlaamse dialecten stikken van de Franse termen. Wanneer je probeert een gesprek te voeren over iets simpels als een fiets, merk je snel dat onze dialecten heel sterk beïnvloed zijn door het Frans. En dialecten kan je allesbehalve taalarm noemen, net onze dialecten zijn het meest creatieve aspect van het Nederlands. Het gebruik van leenwoorden bannen heeft –in mijn opzicht- dan ook geen voordelen, evolueren doet onze taal toch, of het nu in de richting is die wij willen of niet.
Sandrien De Backer
Student Nederlands-Engels

Leenwoorden zorgen voor een immense taalrijkdom

We mogen best trots zijn op onze Nederlandse taal, want deze floreert wereldwijd! Er is steeds meer belangstelling voor het Nederlands en daarom vind ik het uitermate belangrijk dat de taal blijft evolueren en blijft groeien. Het steeds meer gebruiken van leenwoorden hoort volgens mij bij deze evolutie en ik ben hier dan ook voorstander van.

Sterker nog, het gebruik van leenwoorden is een natuurlijke evolutie en zorgt voor een immense taalrijkdom. Wanneer puristen dus ijveren om leenwoorden uit onze taal te bannen, vind ik dat ze een verarming van onze taal teweegbrengen. Ook de alternatieven die puristen naar voren schuiven vind ik vaak kunstmatig en leenwoorden vertalen is al helemaal uit den boze.

Het is wel zo dat ik begrijp dat sommige mensen het betreuren als authentieke Nederlandse woorden worden vervangen door Engelse of Franse alternatieven. Dit kan immers gezien worden als een verlies. Gelukkig, is er ook een keerzijde aan deze medaille. Je kunt het nieuwe woord ook zien als een verrijking. Je verliest een woord, maar er komt iets nieuws in de plaats.

Tot slot wil ik dit nog meedelen: ‘Laat onze taal leven en geniet van de verrijking die leenwoorden met zich meebrengt!’

Leenwoorden op hun best

Na een verrijkend debat deze voormiddag met onder andere Johan De Caluwe, heb ik mijn mening omtrent leenwoorden grondig herzien. Vroeger liep ik verloren tussen de tegenstanders en voorstanders van leenwoorden. Tegenstanders schreeuwden luidkeels argumenten zoals: “Het Frans slaagt er ook in om de leenwoorden te bannen!”. Allemaal goed en wel denk ik nu. Ze mogen schreeuwen maar leenwoorden zullen er altijd zijn en zijn er ook altijd geweest. Meneer De Caluwe wees ons allen, de geïnteresseerde studenten secundair onderwijs Nederlands, erop dat het dialect boordevol Franse woorden zit. Hij voegde er meteen ook een spelletje aan toe: probeer maar eens onderdelen van een fiets en een auto op te noemen in het dialect zonder een Frans woord te gebruiken. Ik voelde mijn tenen tintelen, dat doen ze altijd wanneer ik een goed argument gevonden heb om mijn mening te onderbouwen. Leenwoorden zijn een fenomeen dat ingebakken zit in onze Nederlandse taal. Ze eruit koken, filteren, zeven of doorzijgen is een onmogelijke zaak, omdat we al jaren gebonden zijn aan leenwoorden. Organisaties zoals ‘De bond tegen leenwoorden’ (http://bondtegenleenwoorden.nl/) mogen dan een alternatief woordenboek aanbieden, een strak keurslijf zullen ze ons niet kunnen aanmeten. De alternatieve woorden zijn zo uit de lucht gegrepen, waardoor ze potsierlijk over komen. Natuurlijk zorgt de toenemende informatiestroom ervoor dat we steeds meer Engelse woorden ontlenen, doch geloof ik erin dat als we deze op een minder vijandige manier benaderen, dat ze dan eerder een aanwinst zullen vormen dan een bedreiging.

Maat houden is hier van de

Maat houden is hier van de orde. Leenwoorden zijn voor mij absoluut geen probleem, laat dat duidelijk zijn, maar we mogen er niet in overdrijven.

In IJsland en ook in Frankrijk werd er ooit eens overdreven en toen de ‘computer’ uitkwam, vonden zij dat er een ander woord voor moest gevonden worden. De IJslanders hielden zich wat in en namen het woord voor een telraam, een middeleeuws rekentoestel. De Fransen vonden een volledig nieuw woord uit. In het Nederlands namen we computer over en waarom ook niet? Is er echt behoefte aan een nieuw woord?

Erger zijn de vele Engelse woorden die onze taal insijpelen waar al een perfect Nederlands woord voor bestaat. In de economie en bedrijfswereld woekeren deze woorden welig. Een doel wordt een target, zaken worden business, enz. Mij irriteert dit populair (of moet ik ‘fancy’ zeggen) taalgebruik omdat de boodschap onduidelijk wordt en deze woorden vaak gebruikt worden om hip te blijven.

Ik betrap mijzelf vaak op Engelse woorden die ook in het Nederlands bestaan en het voelt nutteloos om de anderstalige variant te gebruiken. Voor nieuwe concepten of producten met een naam uit een andere taal, gebruikt iedereen wel de vreemde naam. Niemand komt op het idee om voor ‘facebook‘ een Nederlandse variant te gebruiken, laat staan die variant op te leggen.

Nieuwe woorden overnemen is een goede zaak zolang er geen Nederlands synoniem voor bestaat, dan krijgt de laatst genoemde voorrang. Nederlands kent overigens vele mooie woorden die niet erg bekend zijn. Op www.woordvandedag.nl wordt er elke dag een mooi Nederlandstalig woord gedropt met bijbehorende betekenis. Soms ontdek je echt juweeltjes of juist draken van woorden! Vandaag: Helleveeg (=kwaadaardige vrouw)

Verrijkend of verarmend?

Ik ben er nog niet helemaal uit of ik nu voor of tegen leenwoorden ben.

Enerzijds ben ik van mening dat leenwoorden verrijkend kunnen zijn voor een taal. Sommige leenwoorden kunnen nu eenmaal niet meer teniet gedaan worden, omdat ze volgens mij gewoon niet meer vertaald kunnen worden naar het Nederlands. Deze woorden zijn dan al zodanig ingeburgerd dat ze onvervangbaar zijn geworden en de Nederlandse woordenschat voor een stuk hebben uitgebreid. Het is ook zo dat andere talen ook woorden uit het Nederlands gaan opnemen. Hieruit kunnen we concluderen dat talen elkaar kunnen uitbreiden. Laat ons maar denken aan universele woorden zoals 'politie', 'computer' of 'illegaal'. Deze woorden worden in heel wat talen gebruikt. Ik ben er ook van overtuigd dat dankzij het gebruik van leenwoorden in de moedertaal, de kennis van een andere taal kan worden bevorderd.

Anderzijds ben ik zeer kritisch ten opzichte van het gebruik van leenwoorden. Sommige leenwoorden doen het bestaan van de correcte Nederlandstalige woorden vergeten. Die leenwoorden nemen met andere woorden de plaats van de originele Nederlandse woorden in. Op die manier kunnen leenwoorden dus ook verarmend zijn voor een bepaalde taal. Doordat correcte Nederlandse woorden vergeten worden, kunnen deze ook verdwijnen. De leenwoorden nemen dan met andere woorden de plaats van de Nederlandstalige woorden in. Wanneer deze 'vervangende' leenwoorden zodanig goed geïntegreerd geraken in het taalgebruik, kan het er toe leiden dat originele Nederlandstalige woorden uit het woordenboek verdwijnen, omdat ze zeer weinig of niet meer gebruikt worden. Dit zijn spijtige voorvallen, want een taal staat in verband met de eigenheid van een natie of een land. Wanneer bepaalde woorden verdwijnen, verdwijnt er ook een stukje van de eigenheid.

Ik kan hierbij besluiten dat mijn mening in verband met leenwoorden eerder verdeeld is. Persoonlijk denk ik ook dat het ontstaan van leenwoorden niet tegen te houden is. Zoals Nicoline van der Sijs zei in het interview, wordt een taal langzaam maar zeker verspreid vanaf dat het land of natie die deze taal beheerst, invloed gaat uitoefenen op andere landen of naties. Hierbij verwijs ik naar de invloed van het Engels die van grote invloed is op onze taal, maar ook op veel andere talen.

Leonie De Baets
Studente OSO aan de Arteveldehogeschool - Gent

Veel woorden in onze taal

Veel woorden in onze taal zijn leenwoorden: ze komen uit het Duits, het Frans en zelfs uit het Latijn. Moeten we al deze leenwoorden vervangen door Nederlandse woorden? Sommigen zijn zelfs onvertaalbaar, denk maar aan hoe jij het woord ‘televisie’ zou vertalen naar het Nederlands.

Zoals wordt aangehaald op www.bondtegenleenwoorden.nl, is het gevaarlijk dat we zoveel Engelse woorden gebruiken, omdat het Engels daardoor een te hoog aanzien krijgt. Dit kan een bedreiging vormen voor onze eigen, Nederlandse woorden. Zo gebruiken steeds meer mensen de woorden ‘shoppen’ en ‘kids’ voor respectievelijk de woorden ‘winkelen’ en ‘kinderen’.

Veel mensen zeggen dat leenwoorden een verrijking zijn voor onze taal, maar volgens mij klopt dit niet. Het voorgaande voorbeeld toont aan dat ‘shoppen’ en ‘kids’ geen verrijking zijn, maar eerder een vervanging.

Ik vind het nu niet noodzakelijk om leenwoorden die frequent voorkomen in onze taal, zoals computer, te vertalen. Dit zal veel te gekunsteld en onnatuurlijk overkomen.

Er zijn mensen die beweren dat leenwoorden zoals’ computer’, de communicatie met anderstaligen vergemakkelijken, omdat zij die woorden ook kennen. Volgens mij klopt dit niet, want als je een echte conversatie met buitenlanders wil voeren, zal je hun taal moeten kennen. Deze leenwoorden, die beide gesprekpartners herkennen, zijn niet voldoende om een volledige conversatie op te bouwen.

Het vertalen van reeds bestaande leenwoorden naar een Nederlands equivalent is volgens mij onmogelijk en zal te stroef overkomen. Maar het gevaar schuilt hem wel in het vervangen van Nederlandse woorden door een ‘hippe’, Engels equivalent. Dit brengt onze eigen woordenschat in gevaar.

www.bondtegenleenwoorden.nl, geraadpleegd op 04/04/2011

Universeel

Tegenwoordig worden er heel wat woorden uit andere talen gebruikt in onze taal. Deleten (zoals reeds aangehaald), defrienden, 'liken', chillen,...U hoor het al, het Engels is in opmars.

In een wereld van technologisering is het logisch dat mensen meer met elkaar in contact komen. Zo wordt ook de taal doorgegeven. De meest universele taal, we kunnen er niet onderuit, is het Engels. Vooral in de wereld van computer en high-tech (...alweer) zijn de Engelse termen schering en inslag. Ze worden door iedereen gebruikt en ik vind dat persoonlijk handig. Iedereen ter wereld weet wat ze betekenen en ze klinken ook goed in hun context. De woorden vertalen zou vaak jammer zijn, 'ontvrienden', ik zeg maar iets.

Wat betreft het woord 'chillen', sommige woorden klinken gewoon aangenamer in het Engels of in een andere taal en dan vind ik het zeker kunnen.

Leenwoorden zorgen voor een verrijking voor onze taal, we hoeven niet steeds zo vijandig te doen.

Leenwoorden

Ik heb geen enkel probleem met leenwoorden uit het Frans of het Engels. Zeker niet als er nog geen Nederlands woord voor bestaat. Dan is het beter om dat woord gewoon over te nemen i.p.v. zelf een Nederlands woord uit te vinden. De laatste jaren zijn er vooral Engelse leenwoorden in onze taal geslopen en daar zijn een aantal redenen voor. De belangrijkste redenen heb ik eventjes opgesomd.

Vooral de computerwereld zorgt voor een inburgering van Engelse woorden in het Nederlands. Soms is het Engelse woord gewoon duidelijker. Ik stond eens voor de klas en ik had het over het bijwerken van de gegevens bij een computerprogramma. De leerlingen wisten niet goed wat ik daarmee bedoelde. Toen ik het Engelse updaten gaf als synoniem wist iedereen plots wel waarover ik het had.

Niet enkel in de computerwereld worden veel Engelse woorden overgenomen, maar ook in de bedrijfswereld. Wie spreekt nu nog over personeelsbeleid? Humanresourcesmanagement is nu de meest gebruikte term. Het klinkt internationaal en modern en zo willen bedrijven graag overkomen.

Ook in het hoger onderwijs en vooral in de universiteiten worden steeds vaker cursussen in het Engels gegeven. Als je wil meedraaien op internationaal niveau is een beheersing van het Engels noodzakelijk. Het is dan ook logisch als je vaak les volgt in het Engels dat je zelf vaker Engels zal gebruiken en dat er Engelse leenwoorden in de taal sluipen. Zie fragment uit het nieuws: http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/mediatheek/programmas/journaal/2.1...

Ik pleit ervoor om Engelse of Franse leenwoorden te gebruiken als deze duidelijker zijn dan de Nederlandse woorden. Indien de woorden even duidelijk zijn in het Nederlands als in het Engels verkies ik de Nederlandse variant. Ik verkies dus verwijderen boven deleten.

leenwoorden

Leenwoorden in het Nederlands geven mij vast en zeker een gevoel van taalverrijking. We leven in een geglobaliseerde samenleving waar het niet meer dan normaal is dat we vaak in contact komen met vreemde talen en culturen. Buitenlandse uitdrukkingen en woorden komen onze taal als het ware langzaamaan binnen gekropen. En waarom zouden we dit tegenhouden?

Vreemde uitdrukkingen en woorden zijn leuk, nieuw en verfrissend. Ik zie dus geen reden om deze ontwikkeling tegen te gaan. Wel is het belangrijk dat we deze woorden opmerken en dat we beseffen waar ze vandaan komen. We hebben in het verleden immers hard gevochten voor een eigen taal en het zou jammer zijn moesten we deze bezoedelen met tal van vreemde woorden en uitdrukkingen waarvan we de eigenlijke betekenis niet kennen.
Zolang deze toestroom op een natuurlijke wijze gebeurt en rekening houdend met het besef dat dit ontleende woorden zijn, is er voor mij geen enkel probleem.

Zoals ik al eerder aangaf verrijken leenwoorden onze Nederlandse taal. Woorden zoals royalty, babysit, cabaretier, feedback, … zijn vrij moeiteloos opgenomen in ons taalgebruik. Is het dan niet prachtig dat mensen over zo’n talig aanpassingsvermogen beheersen?

Jolien Van der Meeren
Student Nederlands - project kunstvakken
Arteveldehogeschool Gent

Leenwoorden uit het Frans en het Engels

Wat is Nederlands? Misschien is het beter dat we eerst eens stilstaan bij wat het Nederlands eigenlijk is. Het is al sinds zijn ontstaan beïnvloed door andere talen (denk maar aan de tijd dat in onze gewesten Frans de voertaal was) en daarnaast was het vroeger niet meer dan een samenraapsel van verschillende dialecten. Hoe kunnen we er dan nu problemen mee hebben dat we woorden overnemen uit het Frans of het Engels?
Het is ook zo dat jongeren tegenwoordig meer en meer in aanraking komen met andere talen. Op tv, in liedjes, zelfs op school! En dan vooral het Engels en het Frans nemen een prominente plaats in. Mijn leerkracht Nederlands had het deze week over 'multiple choice' in plaats van meerkeuzevragen. En ook van 'terugkoppeling' wordt al lang niet meer gesproken! 'Feedback' klinkt bij iedereen dan ook veel bekender in de oren.
Vaak hoor je leerlingen woorden zoals 'cool' of 'oh my god' zeggen. Op zich geen Nederlands, maar toch wordt het niet afgestraft. Zelf ben ik toekomstig leerkracht Engels – Nederlands, en ik moet eerlijk bekennen dat ook ik vaak leenwoorden uit het Engels tijdens mijn lessen Nederlands gebruik. “Hoe was je voetbalmatch?” i.p.v. “Hoe was je voetbalwedstrijd?” klinkt namelijk veel aannemelijker en toegankelijker voor jongeren.
Daarnaast wil ik er ook even de aandacht op vestigen dat het niet alleen woorden uit het Engels of het Frans zijn die we overnemen. Er is immers een artikel verschenen van een Vlaming die vreest dat het Vlaamse woord ‘plezant’ het onderspit moet delven voor de Nederlandse variant ‘leuk’. De ‘dreiging’ om enkele rasechte Vlaamse woorden te verliezen komt dus niet alleen uit talen zoals het Frans en het Engels!
Volgens mij zijn leenwoorden helemaal niet nefast voor het Nederlands. Het kan de taal alleen maar verrijken. Een van onze grootste Belgische schrijvers, Hugo Claus, verwoordde het prachtig: "Ik ben absoluut tegen de puurheid van de taal. Als het iets wezenlijks meebrengt, moet je anglicismen, germanismen en gallicismen meteen cultiveren. Ik geloof niet in het uitgedunde, dat men voorhoudt als het enige Nederlands, ik irriteer me aan de Nederlandse overheersing."

Bronnen:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_Engelse_leenwoorden_in_het_Nederl... (geconsulteerd op 02/04/2011)
http://www.hln.be/hln/nl/957/Belgie/article/detail/1233620/2011/03/09/Vl... (geconsulteerd op 02/04/2011)
http://www.citaten.net/search.asp?citaat=nederlands (geconsulteerd op 02/04/2011)

To keep or not to keep

De discussie omtrent leenwoorden bestaat al lang, maar steeds weer zorgt ze voor vurige discussies. Zelf heb ik er helemaal niets op tegen dat Engelse, Duitse, Franse… woorden hun intrede maken in onze taal. Ik ben student Nederlands-Engels en gebruik dan ook zelf heel wat leenwoorden in het dagelijkse leven. Ik ben van mening dat dit immers de taal verrijkt en is dat niet de bedoeling van een taal, dat ze groeit en verrijkt wordt door nieuwe woorden? Ook Nederlandse woorden blijken gebruikt te worden in andere talen. Dat geeft Nicoline van der Sijs mooi aan in haar leenwoordenboek. Waarom zou het dan via de omgekeerde weg niet kunnen?

We kunnen het niet meer ontkennen: globalisering is een feit en daar zullen de tegenstanders van leenwoorden nu eenmaal mee moeten leren leven. Globalisering bevindt zich niet alleen op economisch niveau. Het gaat veel dieper dan dat. Die globalisering is immers ook te zien in ons taalgebruik. We kunnen immers niet negeren dat Engels dé nieuwe lingua franca van onze tijd zal worden, of beter nog, al is: http://www.presseurop.eu/nl/content/article/97971-het-engels-dringt-zich..., geraadpleegd op 2/04/2011.

Dat de kleine groepen van Nederlandstaligen – en dan kijk ik vooral naar België en Nederland – Engelse woorden overnemen in hun vocabulaire is vanzelfsprekend. We zijn zeer centraal gelegen in Europa, de Europese top komt hier talrijke keren samen, om Engeland te bereiken hoeft u enkel het Kanaal over te steken van een luttele 34 kilometer lang, Amerikaanse series nemen onze tv-toestellen over en zo kan ik nog even doorgaan.

Het is dus niet onlogisch dat we door deze grote input van die taal zelf ook woorden gaan overnemen. Wie zou er zich nog een wereld kunnen voorstellen zonder het dagelijkse gebruik van woorden zoals meeting, single, date, babysitter, database, manager, link, T-shirt, website… Ik alvast niet.

Leenwoorden

Dat het Nederlands invloeden kent uit andere talen, vind ik helemaal geen ramp. Volgens mij vergroten deze leenwoorden je taalvermogen. Ik denk dat je, door de ‘vreemde’ woorden te gebruiken, beter linken kan leggen met andere talen en op die manier de andere talen ook beter kan gaan begrijpen.
Wanneer jongeren vreemde talen gebruiken in het Nederlands, draai ik soms ook wel met mijn ogen. Uitspraken als “hij lachte mij in mijn ‘face’ uit”, geven mij de kriebels. Anderzijds is het goed dat jongeren op zoek gaan naar vreemde woorden, want op die momenten springen ze creatief om met taal en werken ze onbewust aan hun taalvaardigheid.
Wat ik jammer vind, is dat de media hier zo’n slechte rol in speelt. Denken we maar aan de Vlaamse Hollywoodvrouw, Astrid, met haar “pimped out jeep truck mobile”. Ik vrees dat deze uitspraken de taalvaardigheid en de taalcreativiteit van de jongeren niet echt bevorderen.
Ik las op dit forum dat velen het jammer vinden dat de meeste leenwoorden uit het Engels afkomstig zijn. Wel, daar wordt aan gewerkt. Een tijdje geleden verscheen in ‘Het Nieuwsblad’ een artikel over dit onderwerp. Studenten Communicatiemanagement van de Arteveldehogeschool in Gent kregen de opdracht om een aantal Duitse woorden populair te maken in het Nederlands. Ik kan jullie verzekeren dat hun woorden bij vele studenten echt aanslaan.

Bron:
Herregodts, D. (2011, Maart 1). Gent. Opgeroepen op April 1, 2011, van Het Nieuwsblad: http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=KA36USF3

Liever geen nieuwe Engelse woorden

Vreemd dat in bv. Duitsland en Frankrijk alarm geslagen wordt, maar natuurlijk bij ons niet: De toevloed van het Engels (méér dan het Frans) in de eigen moedertaal wordt té groot.
Het wordt de hoogste tijd dat onze eigenste media het verstand krijgen (?) om geschikte Nederlandse woorden te gebruiken ipv dwaze Engelse woorden (inderdaad, waarom is 'kinderen' niet goed meer?!!)
Waarom geen deskundige aanstellen die strikt controleert of in eerste instantie radio en tv (die toch zo graag Engelse woorden overnemen) zich hieraan strikt(er) houden?
Ach ja, we leven nu eenmaal in een land waar het ons geen barst kan schelen, en de Angelsaksische cultuur wil en moet overheersen ...

That's right! Volledig mee

That's right! Volledig mee eens!

nederlands niet verengelsen

Is het te behappen om binnen ons taalgebruik zo min mogelijk engelse woorden te gebruiken? Voorbeeld; het woord 'kids' is bijna het vervangende woord voor kinderen. Zelfs op wenskaarten. En namen van kinderkleding zaken. Zoals de advertentie: 'Alles te krijgen om uw kids te kunnen kleden'

Kids was nooit een engelse

Kids was nooit een engelse woord voor kinderen. Als ik een jongeren was, bedoelt het woord kid alleen een jongere geitje. Het komt bij ons onder meer 1960ste amerikaanse tv programma's. Het woord klingt meer als "kind" dan "child". Dus verdachten britse mensen dat het woord komt door vorige nederlandse en duitstaligers uit die eerder naar VS vertrokken zijn. Kids is uw woord. maar "anglicised". Nick Darbyshire, Louth, Lincolnshire

Engelse modeleenwoorden: zelden nodig maar altijd aanstellerig

Een van de zelfverklaarde Vlaamse kwaliteitskranten heeft het op haar webstek over 'ochtendupdate', 'middagupdate', enz. 'Ochtendnieuws' en 'middagnieuws' of 'ochtendeditie' en 'middageditie' waren blijkbaar te gewoontjes.
Ook de Vlaamse overheidsomroep VRT stelt zich graag aan: in plaats van een laatste stand van zaken krijgt de kijker/luisteraar nu een 'update'.
Tss...

Onnodige leenwoorden

Ik sluit mij graag aan bij Frank van Gerwen. Ik heb niets tegen het gebruik van leenwoorden, want soms bekken ze nu eenmaal lekkerder of is zo'n woord inmiddels al behoorlijk ingeburgerd.

Waar ik mij vooral aan erger is de praktijk van de 'management-speak' (pardon my English), waarbij voor de normaalste zaken opeens een Engels woord gebruikt moet worden, met (zo lijkt het) als enige argument de ontvangende partij te overbluffen. Vooral in presentaties is dit een veelgebruikte vorm. Een voormalig collega van mij wist het (helaas toch weer in het Engels) treffend te omschrijven: If you can't convince them with arguments, baffle them with bullshit.

De grap is dat als je deze lieden erop wijst dat zij zich bezondigen aan deze vorm van leenwoorden, ze tijdens de rest van hun presentatie zoveel mogelijk proberen oogcontact met je te vermijden, als er weer zo'n bullshit-bingo woord voorbij komt.

Alleen lenen wat je écht nodig hebt!

Er wordt maar doorgeleend. Soms nuttig, als er in het Nederlands nog geen woord bestaat, zoals Televisie of Computer (het "electronisch brein" uit mijn jeugd bekt niet zo lekker), maar helaas maar al te vaak om indruk te maken (zoals tegenwoordig iedereen die ook maar één personeelslid onder zich heeft zich al 'manager' noemt) of om de zaak te ontmenselijken: zo wordt er niet meer gesproken over een "afdeling personeelszaken", maar over een HRD, een "afdeling menselijke productiemiddelen". Dat geeft wel duidelijk aan wat de waarde van arbeiders is in onze maatschappij, maar het is een rotterm, en dan ook nog die afkorting erbij...

Multatuli had het zo'n 150 jaar geleden al door: "ik vind het 'n vreemde manier van vooruitgang, de dingen anders te noemen dan ze werkelijk heten" (Woutertje Pieterse).

Eerlijk gezegd bespeur ik de laatste jaren niet meer zo veel leenwoorden uit het Frans. Dat zal ongetwijfeld allemaal samenhangen met het Verenigdestaatse cultuur-imperialisme. Het is nog niet erg genoeg dat de bevolking wordt afgestompt met Hollywoodiaans tele-vullis en dat het hoger onderwijs wordt be-vrijgezeld-d en be-meester-d (ook al komt dat dan uiteindelijk uit het plan Bologna van de EU, die zich ook onderwerpt aan de wensen van Washington. Ziek! Dát is het in feite...

deleten die vreemde woorden!

Ik vind ook dat er sterk wordt overdreven met vreemde woorden en dan vooral met Engelse. 'To delete' betekent gewoonweg 'wissen', 'schrappen' of 'verwijderen'. Dus drie mogelijkheden om de vervoeging van 'deleten' niet te moeten opnemen in de Nederlandse grammatica.

Ik heb geen probleem met woorden die moeilijk te vertalen zijn (überhaupt).

Eigenheimers - über alles!

'überhaupt' is nu zo'n woord dat ik hoe dan ook / in zijn geheel / helemaal uit ons taalgebruik zou deleten -sorry- schrappen. Er zijn geen uitzonderingen. Wat zich niet laat vertalen, heeft ook niets te zeggen.

De onafwendbaarheid van "überhaupt".

Toegegeven: het woord “überhaupt” klinkt in onze taal lelijk. Als inwoner van Berlijn gebruik ik het natuurlijk in het Duits met enige regelmaat. Daarbij valt op, dat “überhaupt” een rijk geschakeerd gebruik heeft, waarvan slechts enkele betekenissen ook in het ontleende Nederlandse gebruik voorkomen.
Wat is er aan de hand? De taalwetenschap leert ons, dat een zin in eerste instantie in de hersenen wordt gevormd in wat we “metataal” noemen, een mentaal proces waarin een gedachtegang wordt geformaliseerd. Bij de meertalige valt de beslissing welke taal gebruikt wordt vaak op het laatste moment, vlak voor er een opdrachtenreeks naar de spraakorganen wordt gestuurd. Zelf hanteer ik thuis drie talen nogal willekeurig, en ben me daardoor bewust van die keuze. Wanneer in de gevormde uiting een begrip wordt “gedacht” dat in de gekozen taal niet blijkt te bestaan, is het vaak te laat. Er valt een gat, een aarzeling. In het geval van het woord “überhaupt” komt dat heel herkenbaar tot uiting. Men gebruikt “überhaupt” daar waar het geen pendant in het Nederlands heeft, met name betekenis nr. 5 in Van Dale.
Slechts in één gebruikssituatie: “Wer sind Sie denn überhaupt?” zet het Nederlands tegenwoordig “helemaal” in. “Wie bent u nou helemaal?”
Als meertalige ben je dus reddeloos verloren. De open plek moet worden ingevuld, en dat gebeurt door het Duitse woord. “Überhaupt” is zo door en door Duits, dat het niet als leenwoord geïntegreerd kan worden. In mijn studententijd hoorde ik ooit een lezing van Prof. Maartje Draak, de specialiste in Keltische literatuur. Zij bleek eigenzinnig, in haar dooie eentje het woord te vertalen en “overhoofd” te zeggen. Het klonk alleen maar mal, en niemand voelde zich geroepen het over te nemen. Toch was het een dappere poging.

......haupt....

Laat dat het woord zijn dat ik het meest verfoei. Dries van Act was er een liefhebber van. Maar helaas kreeg ik de schrik van mijn leven toen ik het ook tegenkwam in het boek 'universele taalkunde' van Anneke Neijt c.s.
Jaap

Vernederlandsen van vreemde woorden

Niet dat er geen vreemde woorden in het Nederlands mogen worden overgenomen, maar vaak leiden ze tot verwarring of onbegrip. Vooral het Engels viert hier nu hoogtij en dat is jammer.

De Fransen doen het wat dat betreft vaak beter en zoeken onmiddellijk naar een Frans equivalent ... en dan maar afwachten. De taalgebruiker zal uiteindelijk beslissen welk woord hem het meest vertouwelijk in de oren klinkt of wat hij het gemakkelijkst in de mond neemt. Alhoewel ... in de zakenwereld beslissen vaak andere mensen welke terminologie ze wensen te gebruiken waardoor de buitenstaander wordt uitgesloten omdat hij van die vreemde termen geen jota snapt.

Waarom zouden we zelf niet creatief zijn en naar waardevolle equivalenten zoeken, misschien ook met het behoud van de vreemde termen, zodat iedereen alles kan begrijpen?!

We zullen wel of we willen of niet

Ons land ligt op een kruispunt van de wereldeconomie met Duitse, Franse en Engelse buren. Wij ontkomen dus niet geheel aan woorden uit de ons omringende landen zeker voor die begrippen waarvoor wij geen Nederlands woord voor hebben. Maar ik ben tegen het ongebreideld gebruik van een vreemde taal voor de namen/teksten van verenigingen, stichtingen, schoolfeestjes, verkoopacties, regeringsrapporten, etc. en alles wat heel goed in het Nederlands uit gedrukt kan worden en alleen maar tot de Nederlandse burger is gericht.

Jaap

Leenwoorden

Een taal groeit en de veranderingen laten tekenen van de tijd zien, Franse woorden uit de Franse bezetting, Duitse woorden uit ons buurland hebben verschillende oorzaken en tegenwoordig zijn het voornamelijk nieuwe Engelse leenwoorden. Ik heb daar niks op tegen, helemaal niet als het om woorden gaat voor nieuwe begrippen zoals e-mail, sms, enz. Daar geldt hoe internationaler hoe beter.
Maar men kan ook overdrijven en men mag nooit vergeten dat het Nederlands ook heel mooie en goede woorden heeft om zich duidelijk te kunnen uitdrukken.