Taalschrift | Discussie | Hij die de langste heeft, wint

Hij die de langste heeft, wint

Jan Van den Bossche - 15/05/09

Waarom is Engels dé wereldtaal en niet het Nederlands? Volgens Jan Van den Bossche is er maar één verklaring: de Engelsen hebben hun stempel op de wereld gedrukt. Fraai was het lang niet altijd, maar het heeft gewerkt. Waarom gebruiken de Nederlanders meer Engelse woorden dan de Vlamingen? Graag uw mening.

Waarom is Engels dé wereldtaal, en niet Frans of Spaans, of Nederlands? Gewoon omdat de Engelsen door de geschiedenis heen meer mensen hebben vermoord, meer vrouwen hebben verkracht en meer grondstoffen hebben gestolen. Daarbij hadden ze het geluk dat hun bastaardkinderen, de Amerikanen, daar vrolijk mee doorgingen. De Fransen, Spanjaarden en Hollanders waren ook niet mis, maar niet goed genoeg.

Hij die wint, heeft altijd gelijk. Verslagenen kijken op naar hun overwinnaar. Een vorm van het Stockholmsyndroom. Daarom gebruiken Nederlanders zo graag te pas en te onpas Engelse woorden. Nederlanders stemmen de dingen niet op elkaar af, ze laten ze matchen. Vergaderingen worden niet meer afgelast, wel gecancelled. Een nieuwe baan is niet langer een uitdaging, eerder een challenge. Vlamingen lopen hier wat achter, doen het ook, alleen wat minder. Wie de grootste heeft, die loop je achterna. Een trendgevoelig jongetje als televisiepresentator Carl Huybrechts toonde ons tijdens de laatste Europabeker voetbal (Europacup) geen hoogtepunten uit de wedstrijd, wel highlights. Engels zit dus overal, al of niet met betekenis, zeker als stijlfiguur. Wat woorden als account en assessment nu weer betekenen, weet geen hond. Je moet ze gewoon gebruiken.

Nederlanders spreken in het algemeen een aardig woordje Engels, met Frans lukt het minder. Als Nederlanders er een Franse volzin uitpersen, is het alsof ze tezelfdertijd op het verzameld werk van Molière lopen te kauwen. En toch zijn ze gek op dat Frans. Als stijlicoon. Waarom? Omdat die van de Fransen door de geschiedenis heen dan toch nog net iets langer was dan die van de Hollanders. Een Nederlander luistert in Antwerpen niet naar de beiaard, wel naar het carillon. Tijdens het skiën loopt hij geen breuk maar een fractuur op. Met het verband in zijn EHBO-koffertje kan hij niets beginnen, hij moet een bandage hebben. Vlamingen verzoeken of je er a.u.b. wil voor zorgen dat … Nederlanders vragen of je er s.v.p. nog eens over wil nadenken. Enzovoort, voor de Vlamingen. Et cetera, voor de Nederlanders.

Misschien zijn Vlamingen gewoon wat trager, koppiger of archaïscher. Verkrampt begraven Vlamingen hun kop in hun geboortegrond. Daarom gaat een Vlaming zijn droomwagen nog wel eens in de toonzaal bewonderen, terwijl een Nederlander dat nog uitsluitend in een showroom doet.

“Jullie draaien alles om”, zei een Nederlander tegen mij vorig jaar op een Franse camping.
“Wat bedoel je?”, vroeg ik.
“Wat wij zeggen, zeggen jullie ook, maar omgekeerd… Ik loop wel even mee een bakje roomijs halen.”
“IJsroom, goed idee. Wacht even, ik ben weeral mijn portefeuille vergeten.”
“Alweer, dat overkwam je gisteren ook. Geen punt, ik schiet je wel voor.”
“Ik neem de eerste drie”, zei de Nederlander.
“Goed, dan pak ik de drie eerste”, antwoordde ik opgelucht.
“Zeg, gaan jullie morgen mee met die boottocht?”
“Zeker en vast.”
“En jullie?”
“Vast en zeker.”
“Ik zeg het je voor eens en altijd: een betere camping als deze vind je in heel Frankrijk niet”, zei mijn Nederlandse kampeervriend.
“Klopt. Ik zei het gisteren nog tegen mijn vrouw. We hebben onze plek definitief gevonden. Nu moeten we eens en voor altijd niet meer naar een andere camping zoeken”, bevestigde ik.
“Heb je ’t gehoord?”, vroeg de Hollander. “Je deed het weer. Je draait alles om.”
“Dat dacht ik nu net van jou.”

Nederlanders kregen hún draai in het woordenboek. Waarom? Omdat Hollanders meer mensen hebben vermoord, vrouwen hebben verkracht en grondstoffen hebben gestolen.

Frans - 2/06/09

Veel grote talen zijn inderdaad groot geworden door minder grootste daden. Nederland heeft in zijn koloniale drang wat minder ijver aan de dag gelegd zijn taal te verspreiden. Zie Indonesië. De Nederlandse volksplanting in Zuid-Afrika stond enkel ten dienste van de handel en het liefst had de VOC haar piepklein gehouden. Alleen in Suriname is een actief taalbeleid gevoerd waardoor dat land nu nog Nederlandstalig is.

De Nederlandse houding tegenover zijn taal is mij ook een raadsel. Hooghartig tegenover Vlamingen die proberen haar zo goed mogelijk te spreken, of zich wat eigen uitdrukkingen veroorloven, maar binnenlands er geen stuiver voor geven. (Alleen tegenover bv. Marokkanen dient het Nederlands als stok om te slaan: Die moeten Nederlands kunnen praten! Van een buitenlandse professor die hier metterwoon les komt geven wordt dat niet verlangd.)

Veel Nederlanders zouden het liefst overstappen op het Engels. Dat beschouwen wij Nederlanders als vooruitstrevend en kosmopolitisch. (Eigenlijk schurken we laf tegen de op dit moment belangrijkste cultuur aan en voelen ons zo als de muis die samen met een olifant over de brug loopt en tegen die slurfdrager zegt: Wat stampen wij toch lekker, hè?')

Daarbij vergeten wij Nederlanders graag dat enkele generaties geleden ieder met een degelijke opleiding geacht werd goed Nederlands, Frans, Duits én Engels te beheersen. Ons Engels is de schamele rest van deze oude, ECHT kosmopolitische geest.

Een echte kosmopoliet past zich zoveel mogelijk aan aan het land waar hij verblijft. Maar wat doen veel Nederlanders? Gaan ze thuis zoveel mogelijk Engels gebruiken. Komen ze in een niet-Engelstalig land, gaan ze mopperen dat 'ze daar nauwelijk Engels praten'.

Ons Nederengels kosmopolitisme is de provinciale uitleg van wereldburgerschap. Iets om je diep over te schamen. Maar het bekommert ons niet uit dat ons land steeds meer een taaleiland wordt. 'Duits kennen? Frans? Laat ze daar maar Engels leren', luidt de reactie.

Huub - 4/06/09

Ik ben het volkomen en volmondig eens met hetgeen Frans hierboven schrijft. En daarenboven ook met de stelling van Jan, uitgezonderd zijn laatste alinea die als conclusie mag gelden, maar allesbehalve een samenvatting van zijn stelling is. Jan weerkaatst daarin het luiden van een reactie. Welke reactie en waarop?
Mogen we daar iets meer over weten?

We moeten/mogen(?) (geo)politieke grenzen niet verwarren met taalgrenzen.
Overigens meen ik te mogen opmerken dat niet Engels de wereldtaal is (m.b.t. het aantal Engelstalige landen) maar dat Chinees en Spaans qua volume als "native speakers" toch wel echt bovenin het lijstje horen.

En laten we wel zijn: dit is een discussie die al duizenden jaren aan de gang is. Weet je nog van die Toren van Babel en van die Babylonische spraakverwarring? Ik ben van geen enkele religie, maar die ouwetjes in de Bijbel hadden de problemen al donders goed bij de kladden!

Er zijn in het verleden talloze pogingen gedaan om "wereldtalen" te ontwikkelen (Esperanto, Ido, Volapuk etc). Mislukt. En waarom?
Omdat we niet willen. En waarom willen we niet? Omdat Nederland bij spruitjes en polders hoort, omdat de Fransen bij wijn en ganzenlever horen, en de Duitsers bij bier en Bockwurst.
Ieder mens is elks anders vijand. We mogen dan intelligent genoemd woren (door wie eigenlijk?), maar uiteindelijk is de mens de enige soort die niet vanuit zichzelf kan overleven. Bacteries en virussen (pardon, bacteriae & virii) doen het een stuk beter dan wij.
Ik dwaalde wellicht af van de stelling waarom Engels de wereldtaal is. Geen idee. Het is aan ons om te besluiten of dat zo is. Engels is geen God, geen gegeven, geen geloof, geen recept. Al moet ik toegeven dat "fuck your mom" acceptabeler klinkt dan "ga je moeder neuken".
Zo is het, en we moeten het ermee doen. En nee, het Nederlands zal nooit verdwijnen. (Vlamingen- please stand by us!)
Huub

KattyBlackyard - 15/06/09

The article is usefull for me. I’ll be coming back to your blog.

Florence De Smet - 21/06/09

Waarom, vraag ik me af, is het zo dat als wij Vlamingen in Antwerpen bijvoorbeeld, vreemde talen horen in 't voorbijgaan wij niet geïrriteerd worden en wel als we Nederlanders bezig horen. Men heeft het steeds over hun arrogantie, te luidruchtig enz... Dat kan best een reden zijn maar ik lees niet gauw dat hun uitspraak er mee te maken heeft. Veel meer dan men denkt.
Als ik een documentaire wil bekijken op de Vlaamse televisie erger ik me. Ik verwachtte zuivere uitspraak van onze taal en het ergste is dat er vanuit ga dat men daarvoor mensen aanwierf die een zuivere uitspraak hebben! Het probleem is hier duidelijk: zij horen zichzelf niet dat kan niet anders.

Hier een willekeurige greep: gitarist is chietrist, pianist is pienist, geloven is chlovui, de gewoonte om niet eens de letter v uit te spreken bijvoorbeeld. Flamingen, fooraan, de r inslikken die j wordt. Vlamingen spreken
zuiver zoals het er staat. Wij gaan, niet chaan, die ch is voor bijvoorbeeld lachen. Een v bij vrolijk en f bij fiets. Zo staat het er toch? Toon Hermans hield tot het einde vol ons Pelgen en Flamingen te noemen. Ja als zo iemand het al niet hoort.... In een enquete jaren geleden gaven Vlamingen geen punten aan hun Nederlandse collega's aangaande de articulatie in het journaal.
Zij kregen wel punten van hun Nederlandse collega's. Tot hiertoe normaal, toch, maar 't ergste was dat de Nederlandse collega's zeer verbaasd waren dat wij hun uitspraak niet apprecieerden!

De Vlamingen daartegen kregen van hun Nederlandse collega's wel punten, normaal toch gezien bovenstaande. Schrokken Nederlanders bij de uitslag van 'n enquete over de uitspraak in het Nieuws op tv. De Nederlanders gaven punten aan de Vlamingen maar zij kregen er geen van de Vlamingen, die vonden hun uitspraak te slordig.

Benni de Jong - 23/06/09

Werkelijk pràchtig, die commentaren van Florence en Frans, hierboven! Een beetje Hollander zou óverarticuleren met de uitspraak van "Vlorans" en "Vrans"; ja, zèlfs als nieuwslezer - om je als landgenoot voor te schámen, gewoon! Al ben ik Nederlander, ik ben het roerend met beiden eens! In het gebied buiten de Randstad Holland, vaak minderwaardig "de provincie" genoemd, is heden ten dage nog wel eens incidenteel een fatsoenlijke moedertaalspreker van het Nederlands te vinden. Dat "Needjulans", dat met de dag - naarmate de oudere generatie verder uitsterft - verergert, is mij al 35 jaar een doorn in het oor! En dan die arrogantie die vaak t.o.v. bv. "Flamingen" wordt tentoongespreid: doodergerlijk! Als ik mijn landgenoten op radio en tv. aanhoor, denk ik vaak dat het voor een anderstalige die zich onze taal aanleert, bijna onmogelijk moet zijn deze zonder ondertiteling te verstaan, daar ik er zelf vaak de grootste moeite mee heb, en met mij denkelijk vele landgenoten en steeds meer Vlamingen!
En het is absoluut wáár, dat de vlijtigheid waarmee de Nederlander vroeger eeuwenlang de Franse taal omarmd heeft, hij de laatste vijftig jaar het Engels in de kont kruipt. Geen volk dat beter raad met die taal weet inzake het verzinnen van uitdrukkingen en reclameleuzen dan de Nederlander. De Engelstalige kan daar als moedertaalspreker doorgaans zèlf nog een puntje aan zuigen!

Rutger - 26/06/09

Weet niet goed of dit nu aansluit bij de discussie maar zelf snap ik niet veel van de (voornamelijk Nederlandse) uitspraak en van het leenwoordenbeleid.

Dialectisch (of is het dyslectisch?) word je er haast van...

Een Belg woont in een flat en pakt een tram. Een Nederlander heeft het over een flet en een trem.

Waarom zeggen wij niet gewoon flat? Of schrijven wij niet gewoon flet?

Ander voorbeeld:

De chauffeur checkt alles in chronologische volgorde.

3 ´leenwoorden´ 3 verschillende ch-uitspraken. Waar komt toch dat eerbetoon vandaan voor die leenwoorden? Waarom niet gewoon ´de sjaufeur tjekt alles in chronologische volgorde'? Laat het leenwoord zich aanpassen aan de taal en niet andersom. Als we dat zouden doen dan mogen we van mij dat ´openkroegbeleid´ in ons taalgebied nog jaren voortzetten.

Frans - 27/06/09

Amsterdam heeft pas het Engels als tweede taal erkend. Daarmee meent de hoofdstad zich van haar kosmopolitische kant te laten zien.

Nu kun je er ook in het Engels aangifte doen. Weer een verzwakking van het Nederlands. Weer een ontmoediging van Engelssprekende buitenlanders die hier komen wonen om Nederlands te leren.

Trouwens, als Emsterdem toch de internationale wil uithangen, waarom dan ook niet Duits en Frans erkend? Die DIRECTE buurtalen leren Nederlanders toch ook op school? A'dam wil toch gastvrij zijn? Waarom dan niet voor die zeer grote groep Duitse toeristen?

Mike19 - 27/06/09

Het Nederlands zal uitsterven.

The reason I say Dutch will eventually die out, is because the Dutch adopt so many English words into the Dutch language.

I read in a Dutch newspaper that the capital of the Netherlands, Amsterdam is accepting English as the second official language. Would any other European capital (Paris, Copenhagen, Madrid, Rome, Stockholm etc) import English as an official second language?

Something tells me the Dutch in the Netherlands are not proud of their language, and if you are not proud of your own language how can you expect other people to take the Dutch language seriously?

Jeroen - 29/06/09

We drijven af van het onderwerp naar mijn mening. Dat geëmmer steeds weer over de verdwijning van het Nederlands....

Daar zijn we zelf toch bij?! Het meeste Engels wat we gebruiken is toch een beetje snoeverij en verdwijnt wel weer als de modegril voorbij is. Gaan we ´nie hou ma´ zeggen; lekker modern doen. Wat wel frusterend is is het gebruik van anderstalige gevoelsuitdrukkingen (als ik ze zo mag noemen). Sh*t f*ck (met of zonder -ing uitang) en sorry zijn zo gewoon aan het worden dat je de indruk krijgt dat de gemiddelde Nederlander echt denkt dat ie in de VS woont.

Ook het weglaten van Nederlandse vertalingen als kaartjes op automaten van de NS en het weglaten van woorden als Poort (naast Gate) op luchthaven geeft mij de indruk v/e lakse houding. Een beetje onder het mom van ´dat begrijpen die Nederlanders toch wel´....

Maar een verdwijning gaat me toch te ver al kan ik me wel voorstellen waarom mensen zo gaan denken.... Zou jammer zijn want dat Engels (vooral Amerikaans) is net kattegejank.

rutger - 30/06/09

dyslectisch..... excuses

Frans - 1/07/09

Als klagen over het verdwijnen van het Nederlands 'geëmmer' is, dan emmeren er wel heel veel. Zoals die 14 professoren die er vorige week bij onderwijsminister Plasterk op aandrongen eindelijk iets voor het Nederlands als wetenschapstaal te doen, omdat het van de Nederlandse universiteiten dreigt te verdwijnen. Volkskrant-columniste Aleid Truijens 'emmerde' gisteren gelukkig met hen mee.

Een niet-emmeraar zal dan opmerken dat zolang de studenten in de mensa nog Nederlands praten, het Nederlands er niet verdwenen is -:). Juist omdat we 'er zelf bij zijn', moeten wij er wat tegen doen. In dit geval: massaal emmeren bij Plasterk. (Ik heb het al gedaan.) Die is als Taalunie-minister ook verantwoordelijk voor het Nederlands. Dat vergeet hij zodra hij met onderwijs en wetenschap bezig is.

Om toch weer aansluiting te zoeken bij het onderwerp. Verwijzend naar het Verdrag van Bologna houdt de universiteit van Gent vast aan het Nederlands als onderwijstaal en gaan Nederlandse universiteiten steeds meer over op het Engels. Kunnen de Vlamingen of de Nederlanders niet lezen? Ik vrees het laatste.

Dit alles laat onverlet dat vlot doen door een overdaad aan Engels te gebruiken, dom kuddegedrag is.

emiel - 6/07/09

Juist jongere Vlámingen gooien er tegenwoordig om de haverklap een Engelse phrase tussendoor, is mij opgevallen. Misschien dat ze minder woorden lenen, maar ze drukken zich toch graag af en toe uit in het Engels.

Huub - 10/07/09

Wellicht ook nemen wij het Nederlands, en daarmee onszelf, niet helemaal serieus. Want wij zeggen hele rare dingen in ons taaltje:

Would you like another small cup of coffee? Little moment, I'll get the little sugar lumps from the little kitchendrawer, Just a small cloud of milk, wasn't it? Please take another little cookie from the small jar. It's next to you on the little side table. If you want to smoke a little cigarette, please feel free, there's a little ashtray over there.
We had a wonderful little day out to-day. The little sun was shining and a lovely little temperature made that we enjoyed our little biking tour. Halfway we took a rest at a little cafe's small terrace and had a small beer and a little cup of tea. With the beer came a little bowl with little nuts and the tea was served with a little chocolate

Enzovoort, enzovoort. In het Nederlands een normaal verhaaltje, zou zomaar door je buurvrouwtje verteld kunnen zijn. We willen gewoon niet groot worden.