Taalschrift | Discussie | “Zingen doe je in je moerstaal!”

“Zingen doe je in je moerstaal!”

Johan Verminnen - 29/05/04

“Taalvirtuozen als Freek De Jonge bewijzen elke dag opnieuw welke mogelijkheden onze taal heeft”, vindt de Vlaamse charmezanger Johan Verminnen. Voor hem hoeft het echt niet allemaal in het Engels. Zijn credo: “Als artiest ben je nog steeds het taalgevoeligst in je moedertaal.”

Johan Verminnen: "Zeg me wat je zingt en ik weet wie je bent!"

Vijfendertig jaar pleeg ik liedjes in het Nederlands, vijfendertig jaar dweil ik zalen en pleintjes af in het land om mensen te ontroeren en te verblijden met muziekjes en teksten, waarmee zij zich kunnen identificeren. Zeg mij wat je zingt en ik weet wie je bent! In kleine achterzaaltjes begon de zoektocht naar mijn ziel en mijn taal, ik deed zalen vollopen en leeglopen en leerde de dorpen en steden kennen van mijn avondland. Zingen is voor mij een bevrijding en de taal het hulpmiddel bij uitstek voor communicatie met het publiek.

Het Nederlands zingt even goed als een andere taal. Het feit dat vele jonge liedjesmakers zich vandaag uiten in het Engels heeft meer te maken met marketing en dominantie van de Angelsaksische cultuur in de media dan met het klankonvermogen van de taal zelf. Vaak worden de lyrische mogelijkheden van onze taal schromelijk onderschat. Het is natuurlijk zo dat men zich in de popmuziek in het Engels van een groot aantal clichés en uitdrukkingen kan bedienen, die hun kracht reeds overvloedig bewezen hebben. Toch is de taalgevoeligheid in je moedertaal steeds groter dan in een vreemde taal. Toen ik onlangs de Waalse zanger en jazzpianist Guy Cabay in zijn dialect hoorde zingen, verbaasde de klankgevoeligheid van zijn taal mij zo, dat ik dacht dat hij zijn Bossa Nova eerder in het Portugees dan in het Waals vertolkte.

Ook de vertaling van mijn eigen lied 'Brussel' door een Zweedse zanger overtuigt mij van het feit dat iedere taal, mits het zoeken naar eenheid van klank en betekenis door de auteur en de componist, haar charme uitstraalt. Elk jaar zing ik een beperkte concertreeks in Zuid-Afrika en word ik geconfronteerd met collega's, die in die taal liedjes maken. Het treft me telkens weer hoe zingbaar dat Zuid-Afrikaans wel is om je gevoelens te uiten. Toen Laurika Rauch haar versie van het meesterwerk van Jacques Brel 'Ne me quittes pas' zong als 'Je moe nie weggaan nie' kreeg ik koude rillingen! Nee, betweters, elke taal is zingbaar: dat bewijzen de dichters overvloedig want in elke taal wordt gedicht in parels van jamben en verzen die klinken.

De eeuwige discussie over de officiële omgangstaal en het dialect wordt door grootmeesters als Wannes Van de Velde en Willem Vermandere vrolijk te kakken gezet door hun talent en hun prachtige liederen. Om nog een ander argument te leveren voor die achterhaalde discussie is er bovendien nog het feit dat de officiële omgangstaal tot stand kwam na een keuze tussen verscheidene streektalen, waarvan slechts één het haalde. De rijkheid in klank en verbeelding van de verzen van Guido Gezelle hoeft verder geen betoog. De dialectische invloeden in het werk van grote schrijvers als Boon en Claus verdienen een studie die veel stof bij de puristen uit Den Haag zou doen opwaaien.

Het Nederlands behoort in Europa tot een minderheidstaal, die veel tolken en vertalers werk verschaft. Nooit vergeet ik de Tsjechische gids die mij in Praag door de stad loodste in het mooiste zangerige Nederlands dat ik ooit hoorde. Aan de Karls-universiteit bleken de leerlingen Nederlands vele stoelen te bezetten, toen ik er een liederenrecital vertolkte. Natuurlijk kan je je vragen stellen bij cursussen op universiteiten waar het Nederlands als omgangstaal vervangen wordt door het Engels. De technologie bedient zich natuurlijk niet van het Nederlands als eenheidstaal. Oppassen maar dat we niet definitief 'Gedeleted' worden!

Taalvirtuozen als Freek De Jonge bewijzen elke dag opnieuw door hun taalvaardigheid welke mogelijkheden onze taal heeft. Dichters als Leonard Nolens, Rutger Kopland en Gerrit Komrij schrijven de meest puntige verzen in het Nederlands. Schrijvers als Erwin Mortier, Hugo Claus en Tom Lanoye vervaardigen het helderste proza in onze taal. Zangers als Boudewijn De Groot, Stef Bos en Raymond van het Groenewoud schallen moeiteloos door de luidsprekers en over de radiogolven. Zingen in je moerstaal? Het kan, daar leef ik immers van!

Wilt u Johan Verminnen horen zingen in zijn moerstaal? Beluister dan zijn lied (over zijn moeder) 'Prinses van het Pajottenland' (mp3-formaat, 2,6 Mb), afkomstig van de cd die hoort bij Verminnens boek 'Prinses van Pajottenland'. Nadere informatie over Johan Verminnen: www.johanverminnen.be.

Met dank aan Managementbureau Hint voor het beschikbaar stellen van het lied en de foto.

Immie van Kalken - 1/06/04

Ik ben het zeer met de heer Verminnen eens. Mijn vermoeden is tevens dat eerder naar het Engels wordt gegrepen om niet de moeite te hoeven nemen te bouwen en te slijpen aan een goedklinkende tekst in de eigen taal. Tenslotte vereist dat een woordenschat en nauwkeurigheid, omdat men in z'n moers taal direct hoort of het rijm kreupelt of de klemtoon klemt. Hoewel zelfs daarmee in hele populaire liedjes nog danig de hand wordt gelicht.
Persoonlijk heb ik zeer veel waardering voor de schrijvers in de Nederlandse tongen die mooie, goedlopende, veelzeggende teksten kunnen scheppen, zonder gemakzuchtige onzin-zinnen of kreupelrijmen. Nederlands is een mooie taal, zeker ook heel geschikt om in te zingen.

Jan Prygoda - 2/06/04

Het is goed om te lezen dat men in Vlaanderen zich ook zorgen maakt over de dominantie van het Engels in de populaire muziek. Hopelijk leidt dit betoog ook tot iets, in de eerste plaats bij de "openbare omroep".

Roland Van Vaerenberg - 2/06/04

Ik ben het roerend eens met Johan Verminnen en heb veel bewondering voor de Vlaamse en Nederlandse taalkunstenaars. Ik wil zeker andere talen niet uitsluiten en kan begrijpen dat het in bepaalde omstandigheden aangewezen kan zijn bv. Engels te gebruiken maar de stelregel moet zijn: eerst je moedertaal en dan de rest.

Katrien Wemel - 2/06/04

Ook ik geef Vlaand'rens muzikale trots natuurlijk 100% gelijk. Zijn liederen zijn het bewijs dat het Nederlands echt wel meer te bieden heeft dan Tura-achtige "ik hou van jou, want je ogen zijn blauw". De neiging om alles in het Engels uit te zingen kan ik anderzijds ook wel begrijpen. Het Engels heeft meer keuze aan rijm omdat de kloof tussen spelling en uitspraak daar veel groter is en men steeds meer dezelfde eindklanken inschakelt. Engels klinkt ook vaak minder oppervlakkig, gewoon omdat het een vreemde taal is. Dit geeft de tekst automatisch een 'tweede dimensie' voor mensen die een andere taal als voertaal hebben. Nederlands is en blijft echter een prachtige taal met oneindig veel mogelijkheden. Waarom je identiteit verloochenen en de makkelijkere (Engelse) weg kiezen? Leve Johan!

Paul Devos - 2/06/04

Ik onderschrijf voor meer dan 100 procent de mening van Johan Verminnen. En ik had dan ook graag - een beetje als proef op de som - eens de kwantitatieve analyse gezien van de "allochtone" Engelstalige popkultuur. Zeer eenvoudig: hoe groot of eerder hoe beperkt is haar woordenschat en wat betekent dat in vergelijking met de woordenschat van enerzijds de "autochtone" Engelstalige pop en anderzijds de popteksten in moerstaal.
Uit de voorbeelden die mij voor ogen staan en in de oren klinken (Freek, van Altena, Boudewijn De Groot, Drs. P, Joop Vissers, CCR, Brel en vooral Brassens, maar nog zovele anderen) lijdt de uitslag voor mij geen twijfel.

Jeroen - 3/06/04

Laat ik beginnen met de 'nette' mening: uiteraard zijn mooie, zingbare teksten mogelijk in iedere taal. Helaas is het ook zo dat er veel gemakzuchtige, meer op winst dan cultuur gerichte lieden zich uit kopieerdrift op het Engels storten.
Maar: soms zal ook een bonafide tekstdichter zich uit willen drukken in een jargon. Hij of zij wil dan een echo van andere liederen in de eigen tekst laten doorklinken.
Als ik in een tekst 'alleen maar liefde nodig heb', hoor ik in het Nederlands Boudewijn de Groot, in het Frans Raymond van het Groenewoud en in het Engels The Beatles meezingen. Allemaal mooi, allemaal anders.
Deze verschillende registers, deze stemmen, zijn er en zullen er blijven. En daarom zullen ook Nederlandstaligen in andere talen blijven zingen. En dat kan ook erg mooi zijn.

Ineke Post - 15/06/04

Het zingen in je eigen taal geeft je het gevoel dat je moers taal ertoe doet. Ik hoop dat er veel aandacht en waardering zal zijn voor de talen van de nieuwe EU-landen en voor de landen die er nog bij zullen komen. Ik heb mijn hart vastgehouden bij het Eurosongfestival.

Het horen van andere talen vergroot hun toegankelijkheid. Dat zie je bij Engels/Amerikaans, en de laatste jaren bij Zweeds, dat te horen is in kinder- en misdaadseries. Het feit dat er in andere talen dan Engels interessante verhalen worden verteld of liederen gezongen, vergroot de waardering voor die taal, maar ook voor het land, dat opeens veel dichterbij komt en een menselijk gezicht krijgt.

Europa heeft zo'n verscheidenheid aan talen, die gedeeltelijk ook aan elkaar verwant zijn en daarom vaak meer of minder herkenbare elementen bevatten, dat het een uitdaging zou moeten zijn om van elkaars talen te proeven en te leren. Engeland is slechts een van die landen en zou daarom niet moeten overheersen. En Amerika? Dat ligt helemaal aan de overkant van de grote vijver!

Frans Vermeulen - 28/06/04

Ooit al een Nederlands lied op de openbare Franstalige omroep gehoord? De openbare Nederlandstalige omroep is niet veel beter, wordt bij de eerste omroep het Nederlandse lied onverbiddelijk geweerd, bij de tweede omroep wordt het amper gedoogd. Slechts sedert de opkomst van VTM zijn de Vlaamse zangers voor de eerste keer werkelijk aan de bak kunnen komen na vele jaren gebroodroofd te zijn geweest, en zie, onmiddellijk heeft er zich toen een rijke generatie Vlaamse zangers ontwikkeld, maar intussen hebben dié soort mensen het blijkbaar terug voor het zeggen die zich bij de laatste "idolenverkiezing" lieten uitblinken door een nooit geziene "medemenselijkheid" om van te kotsen ...
De verdrukking van het Nederlandse lied is geheel kunstmatig om niet te zeggen kwaadwillig, het is dan ook des te bewonderenswaardiger als zangers, als Johan Verminnen, het spijts alles toch maar glansrijk weten maken.

Elsje - 29/06/04

Van de preselecties voor Eurosong 2004 bewaar ik de beste herinneringen aan de Nederlandstalige inzendingen. Ik geloof dat er maar 5 waren op een totaal van 28. De Egels en Amaryllis Temmerman konden mij het meeste bekoren. Helaas, hoor je nu niets meer van die bijdragen tot een nieuw Nederlandstalig geluid. Ze kregen ook nauwelijks punten tijdens de uitzending... Is er dan werkelijk geen interesse voor Nederlandstalige muziek? Tenzij er een fabriek als Studio 100 achterzit? Ligt het niet ook aan onszelf. Zijn we niet te weinig taalchauvinistisch?

c.van den braak - 20/09/04

Met de inhoud van de stelling ben ik het eens.
Om liedjeszinger en moppentapper FdJ een virtuoos te noemen gaat mij te ver !!

Jonathan Sanders - 1/11/04

Uiteraard heeft Johan Verminnen helemaal gelijk. Er is geen speld tussen te krijgen. Het feit echter dat hij zijn boodschap zo voorzichtig moet brengen, vind ik een teken aan de wand; we hebben een groot probleem. Dit is terug te brengen tot de simpele stand van zaken die Elsje zich maar voorzichtig durft af te vragen: wij zijn te weinig taalchauvinistisch. Veel te weinig! Ik zal dit met een voorbeeld nog eens illustreren. Een tijdje geleden ging ik met een vriend naar een hip-hop-optreden. U kent deze muziekstroming; het gaat erom snel en rytmisch pratend zich te uiten, hierbij liefst nog het eigen achterland op licht humoristische of juist stoere wijze naar voren brengend. Toen de Amerikaanse hoofdartieste echter vertelde dat zij er een hekel aan had dat mensen uit andere landen vaak krampachtig in het Engels proberen te rappen, terwijl het er juist om ging in de eigen taal gevoelens en gedachten op elkaar te laten rijmen, kon mijn makker dit maar niet geloven. "Je hebt het waarschijnlijk niet goed verstaan", zei hij. "Ik heb het wel goed verstaan, vriend", zei ik, "dit is wat ik je nu al die tijd al heb verteld". Wat ik met dit voorbeeld wil aangeven, is hoe weinig taalchauvinistisch men in Nederland is. Ik vind dat stuitend.

devlaminck christophe - 25/12/04

waneer wordt er eigenlijk iets gedaan voor meer vlaamse muziek ik vin het echt schandalig zelf nu in tien om te zien het zijn altijd de zelfde die erin komen jamaar zij denken an hun portomene ; vanoosterwijk; er zijn zoveel goeie artiesten zoals christoff die toch overal sucses heeft waar die gaat en je ziet em nergens meer nie in tv programmas en radio buiten nog die laatste lokale radios maar die hebben ze nie overal e ik hoop dat er vlug es wat voor gedaan wordt groetjes

anes - 3/09/05

ik neem vakantie in mijn straat. ik ga na mijn buren op reis op zoek naar wat gezelligheid die in geen enkel folder staat.
ik neem vakantie in mijn straat. waar ik immers beter zijn. gaststronmie stel ik op prijs. geen geld om naar de zon te gaan. zittend op een terras reis ik de wereld af. kies ik athene of madrid. ik heb ales binnen handbereik. heel ver hoe ik echt ni te gaan. bij manuel een sangria bij mario verse lasagna. bij taki lekker retsina. met een mezze a la zorba. osso buco en risotto moussaka en paella chiskebab en cote d agneau wat gambas en wat sangria een pizza en een marsalla noem het maar op het is te koop ik neem vakantie in mijn straat ik drink de zon in een liter wijn o god wat kan dat zalig zijn geen om naar de zon te gaan osso buco en risotto moussaka en paella chiskebab en cote d engeau mijn lever slaat al in een knoop mijn maag die ligt al overhoop gelukkig is water goedkoop ik neem vakantie in mijn straat

Gustaaf De Meyer - 1/01/07

We hebben heel veel goeie zangers en zangeressen die in het VLAAMS zingen.Waarom heeft de media er geen aandacht voor?.Neen er wordt liever naar buitenlandse artiesten gegrepen als er al eens iets te doen is.Van wie komt het geld voor de tv zenders denk je?tuurlijk van de belastingbetaler.waarom geen schow's organiseren op de vrt/vtm enkel met vlaams talent.
Tien om te zien,met jos van oosterwijck daar kunt ge niets aan doen zeker?(GEEN STEEKPENNINGEN GENOEG ONDER TAFEL DAN KOMT MEN ER NIET IN).er wordt geld uitgegeven aan flauwe kul zoals "de pfaffs,de plankaerts en noem maar op.De jurie's van idool en eurosong trekken ook al op niets.de resultaten bewijzen het!

danny - 9/04/08

Wie kan me helpen aan de oorspronkelijke versie (sud afrikaner) van Moenie weggan nie?

vzw oostendse oosteroever - 20/06/08

Beste,

Kunt U mij het email adres of adres van Johan Verminnen bezorgen.
Jammergenoeg is dit nergens te vinden. En zouden hem graag volgend artikel overmaken.

VZW OOSTENDSE OOSTEROEVER WIL TIJ DOEN KEREN

Naar aanleiding van de plannen en de eenzijdige beslissing van het Oostends havenbedrijf om, onder andere, een deel van het visserijdok te dempen, is in Oostende de “VZW OOSTENDSE OOSTEROEVER” opgericht met als doel “een kritische denktank zijn voor wat reilt en zeilt in de Oostendse haven, in het bijzonder wat betreft de site Oosteroever”.

De onzinnigheid van het dempen van een havendok in de voorhaven ten behoeve van de container en Roll-on/roll-off trafieken en de hypotheek op de toekomst van dit gebied die dergelijke groei en aard van trafiek met zich meebrengt stuit op groot verzet.

De huidige situatie van de Oostendse haven is uniek omwille van haar functionele stedelijke binding tussen het westelijk deel, de binnenstad en haven en het Oostelijk deel “de Oosteroever”. Deze – nu nog aanwezige – ruimtelijke binding dient te worden bewaard zodat een barrièrevorming in de toekomst kan worden vermeden. De haven dient als stedelijke entiteit te worden ervaren en niet als autonoom geheel (autonoom havenbedrijf). Bij verdere uitbouw dient alles in het werk te worden gesteld om de relatie te versterken tussen stad en haven. Daarom dient men af te stappen van grootschalige projecten die, gezien de beperkte uitbreidingsmogelijkheden van de haven, in de toekomst, zullen leiden naar een versnippering van het geheel. Cf. de haven van Zeebrugge waar de uitbreiding van de haven nefaste gevolgen heeft voor het stedelijke karakter.

Oostende is en blijft een kleine haven met zeer beperkte uitbreidingsmogelijkheden, zeker voor wat betreft de voorhaven. Bij alle verdere ontwikkelingen dient men zich hiervan bewust te zijn en dit ook te aanvaarden bij het stellen van de nodige prioriteiten.
Oostende dient zijn energie te steken in het zoeken naar nieuwe troeven en niet in het concurreren met andere havens (Zeebrugge, Vlissingen, Gent).
Een nieuw vitaal deel van Oostende mag niet teloorgaan aan parking en stapelplaats voor zandwinning, containers en vrachtwagens. Deze activiteiten zullen nefast zijn voor het toeristisch, recreatief, economisch en ecologisch functioneren van de stad op zich (visuele hinder maakt een gebied minder attractief).
Een duurzaam havenbeleid is toekomstgericht en dient zich te richten op innovatie, waarin kwaliteit voorrang dient te krijgen op kwantiteit (deze laatste is alleen handig voor de jaarlijkse statistieken van de “tonnen”).

Als vzw willen wij wijzen op de troeven van Oostende om uit te groeien tot een havenstad met (Europese) uitstraling. Meer dan ooit dienen foute beslissingen, nefast voor de toekomst, te worden vermeden. Het visserijdok en het water vormen de ruggengraat van de Oosteroever of Oostendes poort naar een nieuwe visie voor stadsontwikkeling. Een ontwikkeling waarin alle facetten – zijnde werken, wonen, recreatie, transport, visserij, haven, e.a. – optimaal kunnen worden benut.

Meer dan ooit dient een platform te worden gemaakt waar kritisch wordt nagedacht en oplossingen worden geformuleerd zodat een eenzijdige en autoritaire visie kan worden bijgestuurd.

Wilt U, samen met ons, deze visie helpen uitdragen, verdedigen en/of aanvullen met U eigen ideeën, wordt dan lid van de VZW. Ook Uw mening is voor ons belangrijk. De vzw (in oprichting) is bereikbaar via het emailadres: “ oosteroever@gmail.com”.Via de website “ www.oosteroever.blogspot.com “ houden wij U verder op de hoogte.